Η ΚΕ εξέτασε τις εξελίξεις στην περιοχή μας και στην ευρύτερη περιοχή, με σκοπό να μελετήσουμε καλύτερα, συλλογικά τα σοβαρά ζητήματα που αφορούν την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, τις αντιθέσεις και τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, τη στάση των αστικών τάξεων και των πολιτικών δυνάμεων, τις τάσεις που διαπερνούν τα γεγονότα, ώστε από καλύτερες θέσεις να προωθήσουμε τα καθήκοντα που αντιστοιχούν στο Κόμμα μας, ως τμήματος του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, για την ανάπτυξη της αντιιμπεριαλιστικής πάλης, της πάλης για την εξουσία.
Στην περιοχή μας (Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειος, Μέση Ανατολή, Βόρειος Αφρική, Καύκασος) εκτυλίσσονται σοβαρές, επικίνδυνες εξελίξεις, που χαρακτηρίζονται από την ένταση των αντιθέσεων ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τον ανταγωνισμό των αστικών τάξεων, σε μια περιοχή που διαθέτει ενεργειακό πλούτο κι αποτελεί «πέρασμα» των πρώτων υλών από την Κεντρική Ασία, την Κασπία, τη Μέση Ανατολή, τόσο προς τη Δύση, όσο και προς τις γοργά ανερχόμενες δυνάμεις της Ασίας (Κίνα, Ινδία κ.ά.).
Ισχυρότατα μονοπώλια, ιμπεριαλιστικές ενώσεις και ανερχόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις πλέκονται σ' ένα «κουβάρι» αντιθέσεων και διαπάλης. Μέσα στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού συστήματος, οι αστικές τάξεις της περιοχής επιδιώκουν συμμαχικούς «άξονες», προχωρούν σε συμμαχίες και συμβιβασμούς, για να επωφεληθούν από τη διαπάλη για το φυσικό πλούτο και τα μερίδια των αγορών.
Αυτές οι διεθνείς «συμμαχίες», που συνάπτουν ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και μονοπωλιακοί όμιλοι, παίρνουν υπόψη τη γεωπολιτική θέση της κάθε χώρας, τη θέση της στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, αλλά και τη δυναμική της ισχύος της (οικονομικής, στρατιωτικής, πολιτικής).
Οι εξελίξεις αυτές παρουσιάζονται ως διαμόρφωση του λεγόμενου «πολυπολικού κόσμου» και προώθηση δήθεν του «εκδημοκρατισμού των διεθνών σχέσεων». Κι εδώ χρειάζεται να οξύνουμε την αντιπαράθεση με αυτό το ιδεολόγημα του λεγόμενου «πολυπολικού κόσμου», που καλλιεργεί αυταπάτες ότι μπορεί να φέρει ειρήνη και ασφάλεια στους λαούς. Στην πραγματικότητα ο «πολυπολικός κόσμος» είναι ο κόσμος των οξυμένων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Περικλείει ως αναπόφευκτη εξέλιξη τη συγκρότηση αξόνων κι «αντιαξόνων» από ανταγωνιστικές δυνάμεις. Συχνά, η διαπάλη που αναπτύσσεται, ξεπερνά τα «ειρηνικά» πολιτικά και διπλωματικά πλαίσια και συνεχίζεται με οικονομικούς και κατασκοπευτικούς πολέμους, ακόμη και με στρατιωτικά μέσα, αποδεικνύοντας πως «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα (συγκεκριμένα με βίαια) μέσα». Ανταγωνισμοί και συνεργασίες ανάμεσα στους καπιταλιστές είναι σαν οι δύο αναπόφευκτοι πόλοι ενός «μαγνήτη».
Στη διαπάλη χρησιμοποιούνται ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, αστυνομικά και στρατιωτικά Σώματα της ΕΕ, οι στρατιωτικές βάσεις, οι μεγάλοι ναυτικοί στόλοι, ενώ αξιοποιούνται πλέον διάφορα προσχήματα, όπως η «πάλη με την τρομοκρατία» και η «υπεράσπιση των μειονοτήτων», τα μεταναστευτικά ρεύματα που προκαλούν οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και επεμβάσεις, η εξαθλίωση και η φτώχεια που γεννάει ο καπιταλισμός κ.ά.
Για την παρακολούθηση των εξελίξεων και την αποτελεσματική προώθηση της στρατηγικής και της τακτικής του κομμουνιστικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στην περιοχή μας, πρέπει να παίρνουμε υπόψη:
1) Τους ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις που αναπτύσσονται στην περιοχή.
2) Τους σχεδιασμούς των πιο «σταθερών» συμμαχιών των ιμπεριαλιστών, όπως εκφράζονται από τις ενώσεις τους (ΝΑΤΟ, ΕΕ, «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη»), που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μας.
3) Τις προσωρινές «συμμαχίες» (οικονομικές, πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές), που διαμορφώνονται.
4) Την προσπάθεια ανερχόμενων δυνάμεων (Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Βραζιλία) να δυναμώσουν την επιρροή τους στην περιοχή, αλλά και την προσπάθεια των ΗΠΑ, της ΕΕ (ή σημαντικών χωρών της, όπως είναι Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), να ανταγωνιστούν, είτε με το να εμποδίσουν, είτε με το να προσεταιριστούν αυτήν την προσπάθεια.
5) Τέλος, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το ταξικό εργατικό, αντιιμπεριαλιστικό και κομμουνιστικό κίνημα στην περιοχή.
1. Η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα. Το «νέο» ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας
1.1. Στη Σύνοδο Κορυφής των χωρών του ΝΑΤΟ, στη Λισαβόνα (19-20 Νοέμβρη 2010), διατυπώθηκε η «νέα στρατηγική αντίληψη», του ιμπεριαλιστικού οργανισμού, 61 χρόνια μετά την ίδρυσή του, το 1949.
Τότε οι ιμπεριαλιστές, με την ίδρυση του ΝΑΤΟ, προσπάθησαν ν' αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της αλλαγής του συσχετισμού δύναμης, που είχε επέλθει στην Ευρώπη, χάρη στην Αντιφασιστική Νίκη των λαών, τον πρωτοποριακό ρόλο και την ακτινοβολία που εξέπεμπε η Σοβιετική Ενωση, χάρη στη συνεισφορά της σ' αυτήν την τιτάνια προσπάθεια, καθώς και εξαιτίας της εμφάνισης των Λαϊκών Δημοκρατιών στην Ευρώπη.
Ταυτόχρονα, η δημιουργία και η δομή του ΝΑΤΟ αντανακλούσε και τους συσχετισμούς δύναμης στο εσωτερικό των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπου την «πρωτοκαθεδρία» αναλάμβαναν οι ΗΠΑ, εξαιτίας του αδυνατίσματος των παραδοσιακών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως ήταν η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία.
Σ' αυτό το διάστημα και μέχρι την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, το ΝΑΤΟ αποτέλεσε βασικό πολιτικό - στρατιωτικό «μοχλό» στην αντιπαράθεση των καπιταλιστικών χωρών με την ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης, που απάντησαν στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα με τη συγκρότηση του «Συμφώνου της Βαρσοβίας».
Το ΝΑΤΟ ήταν ταυτόχρονα το πολυεθνικό στήριγμα των αστικών τάξεων, που συνειδητά επέλεξαν το πλέγμα της εξάρτησης, που επέβαλλε το ΝΑΤΟ, με στόχο να εξασφαλίσουν τα «νώτα» τους, δηλαδή να είναι όσο το δυνατό πιο σίγουρες για τη δυνατότητα συντριπτικού χτυπήματος, στην περίπτωση που το λαϊκό κίνημα στη χώρα τους αμφισβητήσει την εξουσία τους.
1.2. Το ΝΑΤΟ, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, επεξεργάστηκε το «νέο δόγμα» του, με στόχο να επωφεληθεί τα μέγιστα από τη χειροτέρευση του διεθνούς συσχετισμού δύναμης, που δημιουργήθηκε σε βάρος των δυνάμεων του σοσιαλισμού και του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος.
Στόχοι του ήταν, από τη μια, να δημιουργηθεί ένας νέος ιδεολογικός «εχθρός», πολύ ευρύτερος από τον «κομμουνιστικό κίνδυνο», ώστε σ' αυτόν να μπορεί να στοχοποιηθεί κάθε μαζικό λαϊκό ριζοσπαστικό κίνημα.
Κάτι που επιτεύχθηκε με τη δημιουργία του «εχθρού» της «τρομοκρατίας» και του «εξτρεμισμού». Ταυτόχρονα, «εφευρέθηκαν» οι λεγόμενοι «ανθρωπιστικοί πόλεμοι», με πρόσχημα την προστασία μειονοτήτων από την «ανθρωπιστική καταστροφή».
Από την άλλη, το ΝΑΤΟ επεδίωξε να ενσωματώσει μια σειρά από χώρες και να δυναμώσει τον επιθετικό του ρόλο στις περιοχές, όπου άλλοτε υπήρχαν τα σοσιαλιστικά κράτη και ιδιαίτερα εκεί όπου υπάρχει ενεργειακός πλούτος και δρόμοι μεταφοράς. Αυτό το πέτυχε με τους εξής τρόπους:
α) Την ένταξη στο ΝΑΤΟ 12 χωρών (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Βουλγαρία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Αλβανία, Κροατία). Διαδικασία στην οποία αντιτάχθηκε, για τους δικούς της λόγους, η Ρωσία, ιδιαίτερα όταν η διαδικασία άγγιξε την Ουκρανία και τη Γεωργία.
β) Τη συγκρότηση του λεγόμενου «Συνεταιρισμού για την Ειρήνη» (1994), στον οποίο εντάχθηκαν 23 χώρες (πρώην σοσιαλιστικές, αλλά και ορισμένες που κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης ΝΑΤΟ - ΕΣΣΔ, είχαν αναλάβει το ρόλο των «ουδέτερων»). Ολες αυτές οι χώρες, χωρίς να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, ταυτόχρονα ενσωματώνονται στη δράση και στους σχεδιασμούς του ιμπεριαλιστικού οργανισμού.
γ) Με την υπογραφή συμφωνιών με τον ΟΗΕ και τον ΟΑΣΕ, ώστε να διευκολυνθεί η δράση του ΝΑΤΟ και να πάρει αυτή την αναγκαία «νομιμότητα», στα πλαίσια του «διεθνούς δικαίου», το οποίο πλέον έχει «μεταλλαχθεί» κι από την αντανάκλαση του συσχετισμού ανάμεσα στο καπιταλιστικό και σοσιαλιστικό σύστημα (όταν υπήρχε η ΕΣΣΔ), σε «δίκαιο» που αντανακλά αποκλειστικά τις επιδιώξεις και τις λυκοσυμμαχίες, που δημιουργούνται μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.
δ) Με την ωμή ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα, όπως εκφράστηκε με τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους κατά της Γιουγκοσλαβίας, την κατοχή χωρών (π.χ. Αφγανιστάν, Ιράκ), τη δημιουργία προτεκτοράτων (Κόσσοβο, Βοσνία), τη δημιουργία νέων στρατιωτικών βάσεων (Βουλγαρία, Ρουμανία, Κιργισία), την επέκταση της δράσης σε κάθε γωνιά του πλανήτη. 1.3. Οι παραπάνω εξελίξεις γίνεται προσπάθεια να θεσμοθετηθούν και να διευρυνθούν τώρα και μέσα από τη λεγόμενη «νέα στρατηγική αντίληψή του», που αποφασίστηκε στη Λισαβόνα. Στη βάση αυτή, το ΝΑΤΟ προβλέπεται:
- Να αναλάβει ακόμα πιο επιθετικό ρόλο «υπεράσπισης» των χωρών - μελών έναντι οποιασδήποτε απειλής - επίθεσης. Αφήνοντας, δηλαδή, ακόμη πιο ανοιχτό το ενδεχόμενο επέμβασή του στην πολιτική ζωή μιας χώρας - μέλους, εφόσον απειληθεί η αστική εξουσία σ' αυτήν, αναλαμβάνοντας πολύμορφο ρόλο και την ευθύνη της καταστολής του εργατικού - λαϊκού κινήματος.
- Να ενισχύσει τις εκστρατευτικές δυνατότητες για στρατιωτικές επιχειρήσεις πέραν της ζώνης της συμμαχίας, όπως στο Αφγανιστάν. Δράση που τη βλέπει συντονισμένη με τον ΟΗΕ (με τον οποίο έχει υπογράψει συμφωνία συνεργασίας) με τις ανάλογες δυνάμεις που συγκροτεί η ΕΕ, καθώς και με το λεγόμενο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη», στον οποίο προσπαθεί να εντάξει όλες τις χώρες που επιδιώκουν τη σύνδεση με το ΝΑΤΟ.
- Να αναπτύξει συνεργασία με άλλους εταίρους εκτός ΝΑΤΟ, για να αντιμετωπίζονται οι νέες απειλές (κυβερνοεπιθέσεις, πειρατεία, διάδοση των βαλλιστικών και πυρηνικών όπλων, «ενεργειακή ασφάλεια»).
- Να πρωτοστατήσει στη χορήγηση «βοήθειας» για το σχηματισμό αστυνομίας και στρατού στις χώρες που ήδη έχουν μπει στο στόχαστρο (Ιράκ, Αφγανιστάν, Κόσσοβο), ώστε «η Βορειοατλαντική Συμμαχία να συμβάλει στη διεθνή ασφάλεια».
Εχουμε να κάνουμε με την ωμή ιμπεριαλιστική παρέμβαση στα εσωτερικά ζητήματα της κάθε χώρας, που μπορεί ν' αξιοποιηθεί για τη σταθεροποίηση καθεστώτων που κινδυνεύουν από τη μαζική λαϊκή πολιτική πάλη.
1.4. Στο «νέο ΝΑΤΟ» θα γίνει προσπάθεια να γεφυρωθεί η αναπόφευκτη όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο εσωτερικό της «συμμαχίας», που έχει να κάνει με τα διαφορετικά σχέδια των αστικών τάξεων των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ, όπως εκφράζονται π.χ. από τον γαλλο - γερμανικό άξονα, αλλά κι άλλες συμμαχίες, όπως η πρόσφατη στρατιωτική συνεργασία Γαλλίας - Βρετανίας, και η δημιουργία των στρατιωτικών σωμάτων της ΕΕ.
Ταυτόχρονα, θα επιδιωχτεί να γεφυρωθούν και οι αντιπαραθέσεις με τη Ρωσία, που είναι μια ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, η οποία διατηρεί σοβαρό οπλοστάσιο, τεχνογνωσία, πηγές ενέργειας, υποδομές, που, σε μεγάλο βαθμό, «κληρονόμησε» από την εποχή της ΕΣΣΔ. Η διαδικασία αυτή είναι αντιφατική.
Σ' αυτήν την κατεύθυνση γίνεται προσπάθεια για ενσωμάτωση της Ρωσίας (που συμμετέχει στο ΝΑΤΟικό «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» και λειτουργεί σε μόνιμη βάση το «Συμβούλιο Ρωσίας - ΝΑΤΟ») σε ορισμένες πλευρές της δράσης του ΝΑΤΟ, όπως η λεγόμενη «αντιπυραυλική ασπίδα» και η κατοχή του Αφγανιστάν.
1.5. Η αστική τάξη της χώρας (και βεβαίως τα κόμματά της, το ΠΑΣΟΚ, όπως και η ΝΔ), έχει τεράστιες ευθύνες για την εμπλοκή της χώρας μας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ, σε διάφορες γωνιές της Γης, καθώς και στη λεγόμενη «αντιπυραυλική ασπίδα», που οι ιμπεριαλιστές ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων και στη χώρα μας.
Οι ευθύνες αυτές γίνονται ακόμη μεγαλύτερες, αν πάρουμε υπόψη το ρόλο του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας.
Οι κομμουνιστές καλούνται να αποκαλύψουν στους λαούς πως το «νέο» ΝΑΤΟ δε γίνεται καλύτερο, ούτε «προωθεί την ασφάλεια» στα πέρατα της Γης, όπως ισχυρίζεται η αστική προπαγάνδα.
Εξακολουθεί να έχει τον επικίνδυνο και βρώμικο ρόλο του ως σφαγέας των λαών και πολεμική «μηχανή» των αστών σε βάρος των λαϊκών κινημάτων, της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων.
Σ' αυτές τις συνθήκες, το αίτημα της απεμπλοκής από τα ιμπεριαλιστικά σχέδια και της αποδέσμευσης της χώρας μας, και κάθε χώρας από το ΝΑΤΟ, πρέπει να αποκτήσει νέα δυναμική σε σύνδεση με την πάλη για την εξουσία.
1.6. Εξίσου επικίνδυνη με το ΝΑΤΟ είναι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με αιχμή την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας (ΕΠΑΑ).
Προσανατολισμός της ΕΕ είναι η αξιοποίηση του Ευρωστρατού, των δυνάμεων ταχείας επέμβασης, για να επεμβαίνει σε όλη την υδρόγειο ξεχωριστά ή σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, με τα ίδια προσχήματα. Δηλαδή, στο όνομα των «προληπτικών πολέμων», της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας», της «πρόληψης των συγκρούσεων και της διατήρησης της ειρήνης», των «ανθρωπιστικών αποστολών», της «ενεργειακής ασφάλειας», των «κλιματικών αλλαγών» κ.ά.
Σ' αυτήν την κατεύθυνση, αναβαθμίζεται ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Αμυνας, με καθήκοντα τον «εξορθολογισμό των στρατιωτικών δυνατοτήτων των κρατών - μελών», το «συντονισμό των ερευνητικών δραστηριοτήτων σε θέματα αμυντικών τεχνολογιών».
Ενώ, παράλληλα με τη λεγόμενη «Ρήτρα Αλληλεγγύης», προβλέπεται η στρατιωτικο - πολιτική παρέμβαση στις εσωτερικές εξελίξεις των κρατών - μελών, με τη χρησιμοποίηση των προαναφερόμενων προσχημάτων και με σκοπό το χτύπημα του εργατικού - λαϊκού κινήματος, την προστασία του καπιταλιστικού συστήματος.
Η ιμπεριαλιστική στρατηγική της ΕΕ προωθείται μέσω στρατιωτικών και μη αποστολών σε όλο τον κόσμο, όπως δείχνουν οι αποστολές στην Αφρική, στο Αφγανιστάν, στη Μέση Ανατολή, στα Βαλκάνια, στην Α. Ευρώπη και τον Καύκασο.
2. Το ζήτημα των ενεργειακών αγωγών
Ενας σημαντικός παράγοντας, που οξύνει και στο μέλλον θα συνεχίσει να επηρεάζει τον ανταγωνισμό των αστικών τάξεων της περιοχής, είναι το ζήτημα των αγωγών ενέργειας, που θα μεταφέρουν το φυσικό πλούτο της Ρωσίας, της Κεντρικής Ασίας και της Κασπίας στην Ευρώπη.
Ετσι, σε εξέλιξη βρίσκεται το ζήτημα της παράκαμψης των Στενών του Βοσπόρου με την κατασκευή νέων αγωγών πετρελαίου, είτε του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, είτε του Σαμψούντα - Τσεϊχάν.
Από την άλλη, στην περιοχή σχεδιάζονται να περάσουν τόσο ο αγωγός Nabucco, που έχει ως βασικό στόχο να μεταφέρει φυσικό αέριο, παρακάμπτοντας τη Ρωσία (μέσω Αζερμπαϊτζάν, Γεωργίας, Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας και Αυστρίας). Οσο και ο ρωσο-ιταλικής έμπνευσης (τον Ιούνη του 2010 προστέθηκε στη συμμετοχή και η Γαλλία) αγωγός South Stream («Νότιο ρεύμα»), που στοχεύει να μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Ουκρανία (μέσω Βουλγαρίας, Σερβίας, Ουγγαρίας, Ελλάδας, Σλοβενίας, Κροατίας και Αυστρίας).
Αναμένεται πως οι δύο αγωγοί θα ξεκινήσουν να κατασκευάζονται στα τέλη του 2011 - αρχές του 2012 και θα τεθούν σε λειτουργία το 2015. Πρόκειται για μια περίοδο που θα πρέπει να αναμένουμε όξυνση των ανταγωνισμών σε μια ευρύτερη περιοχή από τα Βαλκάνια μέχρι την Κεντρική Ασία, από την Αφρική έως και το Ιράν για: α) τη διασφάλιση των αναγκαίων αποθεμάτων, β) την εξασφάλιση των ενεργειακών δρόμων.
Το τελευταίο διάστημα έχουμε σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες (της ρωσικής Rosneft με τη βρετανική ΒΡ για το πετρέλαιο της Αρκτικής, καθώς και της ίδιας ρωσικής εταιρείας με τις αμερικάνικες Exxon Mobil και Chevron για τα πετρέλαια της Μαύρης Θάλασσας), που, ωστόσο δεν αναιρούν το γεγονός της όξυνσης της διαπάλης ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ γύρω από την κατασκευή του αγωγού South Stream.
Τα γεγονότα αυτά, τα οποία δεν αναιρούν τον ανταγωνισμό, δείχνουν πως αυξάνεται η συνεργασία της ρωσικής αστικής τάξης με τμήματα της βρετανικής και αμερικανικής αστικής τάξης, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει γενικότερες ισορροπίες, πέρα και από τις εξελίξεις στην περιοχή μας.
Ετσι, στο ζήτημα της ενέργειας, της εκμετάλλευσης κοιτασμάτων και αγωγών, βλέπουμε τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και μονοπώλια να επεξεργάζονται διάφορα σενάρια και συμμαχίες, που ωστόσο εξαρτώνται κι από το γενικότερο «ρεύμα» των σχέσεών τους. Ετσι, π.χ. η Ρωσία που έχει κατασκευάσει τον ρωσο-τουρκικό αγωγό φυσικού αερίου Blue Stream, δεν αποκλείει οι ρωσικές εταιρείες να εμπλακούν στον αγωγό Σαμψούντα - Τσεϊχάν, ενώ, από την άλλη, αμερικανικές εξετάζουν την εμπλοκή τους στον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να ενταχθούν και οι παλινδρομήσεις τόσο της ελληνικής, όσο και της βουλγαρικής κυβέρνησης, σχετικά με τον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη.
Από την άλλη, το σενάριο συγχώνευσης των εταιρειών φυσικού αερίου Ρωσίας και Ουκρανίας μπορεί να καταστήσει περιττή την κατασκευή του «Νότιου Ρεύματος» (South Stream) κ.ά.
Πρόκειται για διεργασίες που δεν έχουν κατασταλάξει, ενώ συνδέονται και με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, που αφορούν την κατάσταση στο «τρίγωνο» Ιράκ - Τουρκία - Συρία, καθώς και στο Ιράν. Αυτό που ωστόσο είναι σίγουρο, είναι ότι οι λαοί της περιοχής όχι μόνον θα συνεχίσουν να πληρώνουν ακριβά την ενέργεια, παρά την κατασκευή των όποιων αγωγών, αλλά και αυξάνονται οι κίνδυνοι να πληρώσουν και με αίμα σε ένα ενδεχόμενο γενικότερης ανάφλεξης της περιοχής.
3. Για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και Β. Αφρική
3.1. Γενικά χαρακτηριστικά
Ο ιμπεριαλισμός γίνεται συνεχώς και πιο επικίνδυνος για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, για τους λαούς σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι αντικειμενικό, γιατί οξύνονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο έδαφος της καπιταλιστικής ανάπτυξης και υπό την επίδραση της ανισόμετρης ανάπτυξης. Οι μεταβολές στην οικονομική, και συνεπώς πολιτική και στρατιωτική, ισχύ των καπιταλιστικών κρατών οδηγούν στον ανταγωνισμό για το ξαναμοίρασμα των αγορών.
Αυτό εκδηλώνεται με την επιθετικότητα των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη στάση των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.
Είναι φανερό ότι η περιοχή της Μέσης Ανατολής, και η ευρύτερη περιοχή, έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, ιδιαίτερα των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και των αντίστοιχων διεθνικών μονοπωλίων.
Τα σημαντικά ενεργειακά της αποθέματα σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο ιδιαίτερα προκαλούν την άμεση παρέμβαση για τον έλεγχό τους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 γίνεται προσπάθεια να οικοδομηθεί στην περιοχή ένα διακρατικό σύστημα με τη δημιουργία ενός πλαισίου που θα στηρίζεται στη δύναμη των όπλων του ΝΑΤΟ και θα παρέχει προστασία στη διείσδυση των πολυεθνικών στην περιοχή.
Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει τον έλεγχο των διεθνών διαύλων της Μαύρης Θάλασσας, του Αιγαίου, της Διώρυγας του Σουέζ και της Ερυθράς καθώς και των στενών του Κόλπου.
Το τόξο αυτό επεκτείνεται μέχρι τις ανατολικές ακτές της Νοτιοανατολικής Ασίας και αποσκοπεί κύρια στη διασφάλιση της αμερικανο-ΝΑΤΟικής κυριαρχίας. Η κατάσταση αυτή οξύνει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και εκδηλώνεται έντονα ως ανταγωνισμός ανάμεσα στα δύο ιμπεριαλιστικά κέντρα, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οι ηγετικές δυνάμεις μέσα στην ΕΕ απαιτούν μεγαλύτερο μερίδιο στο μοίρασμα των αγορών και θέλουν να αντιμετωπίζονται ισότιμα από τις ΗΠΑ.
Στην πορεία, νέες δυνάμεις έχουν αναδειχθεί στο προσκήνιο, που διεκδικούν κι αυτές ένα νέο δυναμικό ρόλο στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και στη νέα διανομή των αγορών.
Τέτοιες δυνάμεις είναι η Ρωσική Ομοσπονδία, η Κίνα, η Ινδία και άλλες που διεκδικούν ηγετικό περιφερειακό ρόλο, όπως η Τουρκία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία κ.ά.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι αντιθέσεις και ανταγωνισμοί για την πρωτοκαθεδρία στη διανομή των αγορών και των σφαιρών επιρροής, κυρίως σήμερα για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών, και των δρόμων μεταφοράς της ενέργειας.
Οι ανταγωνισμοί εκδηλώνονται, άμεσα ή έμμεσα, στα πολεμικά μέτωπα, στις εστίες εθνικιστικών συγκρούσεων, στις συγκρούσεις ανάμεσα σε γειτονικές χώρες. Για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, ιδιαίτερης σημασίας είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο της Β. Αφρικής. Τα τελευταία χρόνια, στην περιοχή της Β. Αφρικής παρατηρείται σαφέστατη αλλαγή του συσχετισμού υπέρ των Κίνας - Ρωσίας, στην εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της (Λιβύη, Τυνησία, κ.ά.) κάτι που αποτελεί λόγο ιμπεριαλιστικής επέμβασης του ΝΑΤΟ.
Στον αραβικό κόσμο, από πολλά χρόνια πριν, κυριαρχεί το παλαιστινιακό πρόβλημα και η επιθετικότητα του Ισραήλ προς όλες τις αραβικές και γειτονικές του χώρες.
Οι επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Λιβάνου το 2006 και της Λωρίδας της Γάζας, στις αρχές του 2009, ενισχύουν την εκτίμηση των κομμουνιστικών κομμάτων για τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του Ισραήλ, το οποίο, με τη στήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ, εφαρμόζει μια μεθοδευμένη πολιτική γενοκτονίας κατά του παλαιστινιακού λαού.
Στόχος είναι το πέρασμα των ιμπεριαλιστικών σχεδίων για «τον εκδημοκρατισμό της ευρύτερης Μέσης Ανατολής», με τη δημιουργία μιας «Νέας Μέσης Ανατολής», πολιτική που, αν και συναντάει εμπόδια στην εφαρμογή της, συνδέεται με τις εξελίξεις στη Β. Αφρική, στη Μέση Ανατολή.
3.2. Ζητήματα ενέργειας
Ιδιαίτερης σημασίας είναι ο νέος (τέθηκε σε λειτουργία στα τέλη του 2010) «αραβικός αγωγός φυσικού αερίου», που διοχετεύει αιγυπτιακό φυσικό αέριο σε αραβικές χώρες (διασχίζει στην πορεία του τα εδάφη των Ιορδανίας - Συρίας) και την Τουρκία. Ενώ μακροπρόθεσμα σχεδιάζεται να προμηθεύει και ευρωπαϊκές χώρες.
Επίσης, πρόσφατα Συρία και Ιράκ αποφάσισαν την επαναλειτουργία του αγωγού Κιρκούκ - Μπανιάς. Ο αγωγός θα εξυπηρετεί και τη μεταφορά του ιρανικού πετρελαίου και ίσως στην πορεία να προστεθεί και ένας ακόμα αγωγός φυσικού αερίου.
Στη Βόρεια Αφρική, από το 1983 υπάρχει ο αγωγός TransMed, που ξεκινά από την Αλγερία, περνά στην Τυνησία και από εκεί υποθαλάσσια, και μέσω της Σικελίας, τροφοδοτεί την Ιταλία.
Επίσης, υπάρχει και ο αγωγός Maghreb - Europe, που ξεκινά επίσης από την Αλγερία και, μέσω Μαρόκου, τροφοδοτεί την Ισπανία. Οι δύο αυτοί αγωγοί είναι σήμερα οι σημαντικότεροι δρόμοι μεταφοράς φυσικού αερίου στην ΕΕ.
Τα πρόσφατα τεχνικά δεδομένα έκαναν δυνατή την κατασκευή αγωγών σε μεγαλύτερα βάθη, κάτι που μειώνει τη σημασία των ενδιάμεσων χωρών.
Ετσι, το 2004 κατασκευάστηκε ένας ακόμη αγωγός Greenstream, που ξεκινά από τη Λιβύη και προμηθεύει την Ιταλία, καθώς κι ένας ακόμη - Medgaz - που ξεκινά από την Αλγερία και τροφοδοτεί απευθείας την Ισπανία.
Τώρα, στα σκαριά είναι ένας νέος αγωγός - Galsi - που σχεδιάζεται να ξεκινά από την Αλγερία και να φτάνει στη Σαρδηνία. Μόνο η Αλγερία καλύπτει το 20% των αναγκών της ΕΕ σε φυσικό αέριο.
Σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες έχει προωθήσει με το Σουδάν η Κίνα, που, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, δραστηριοποιούνταν και στον ενεργειακό τομέα της Τυνησίας.
Επιπλέον, η ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, ανέτρεψε σχέδια επέκτασης του ρωσο-τουρκικού αγωγού φυσικού αερίου Blue Stream στην περιοχή (προς Συρία, Ισραήλ, Παλαιστίνη κ.ά.) και έφερε στην επιφάνεια σχέδια νέων αγωγών από το Ισραήλ και την Κύπρο προς το Αιγαίο και τις χώρες της ΕΕ.
3.3. Το ζήτημα των υδάτων
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Και γίνεται ακόμα πιο σύνθετη, αν πάρουμε υπόψη και το τεράστιο πρόβλημα που αποτελεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων στην περιοχή, που τα κλειδιά κρατάνε η Τουρκία και το Ισραήλ.
Η Τουρκία ελέγχει τη ροή του Ευφράτη και του Τίγρη που αποτελούν πολύτιμη πηγή για τη Συρία, το Ιράκ, το Ιράν και τα κράτη του Κόλπου.
Ενώ ένας από τους βασικούς στόχους των επιθετικών πολέμων του Ισραήλ από το 1967 και μετά ήταν ο απόλυτος έλεγχος των υδάτινων πόρων στο Νότιο Λίβανο, στα Υψίπεδα του Γκολάν και της Δυτικής Οχθης. Το Ισραήλ ελέγχει αποκλειστικά τους υδάτινους πόρους που ανήκουν στους Παλαιστινίους.
Το ζήτημα των υδάτινων πόρων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής ήταν στο παρελθόν η αφορμή για την όξυνση των σχέσεων, κυρίως ανάμεσα σε Συρία και Τουρκία και σε κάποια φάση ανάμεσα σε Τουρκία και Ιράκ.
Το ζήτημα των υδάτων φαίνεται να αποτελεί την αφορμή για μια όξυνση των σχέσεων ανάμεσα στις χώρες του Νείλου και ιδιαίτερα, με τη διάσπαση του Σουδάν σε δύο κράτη ή περισσότερα, καθώς αλλάζουν οι όροι μοιράσματος των υδάτων του Νείλου ιδιαίτερα στο έδαφος μιας εχθρικής σχέσης των κρατών που θα δημιουργηθούν, με την Αίγυπτο να προσπαθεί να διατηρεί το μερίδιό της, στο ενδεχόμενο αλλαγής του υφιστάμενου καθεστώτος.
3.4. Το σχέδιο της «Μεγάλης Μέσης Ανατολής»
Είναι γνωστό πως από τις 6 Νοέμβρη του 2003, με ομιλία που εκφώνησε στο «Εθνικό Ιδρυμα Δημοκρατίας» ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Μπους, οι ΗΠΑ δημόσια τάχθηκαν υπέρ της «ανασυγκρότησης» της ευρύτερης περιοχής, που την χαρακτήρισαν «Μεγάλη Μέση Ανατολή».
Η «πρώτη» φάση αυτής της «ανασυγκρότησης» είχε ξεκινήσει έξι μήνες νωρίτερα (20 Μάρτη 2003) με την εισβολή των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Ιράκ, που έγινε με πρόσχημα τα «όπλα μαζικής καταστροφής» και την «αποκατάσταση της δημοκρατίας».
Σήμερα, γνωρίζουμε πως και τα δύο αυτά προσχήματα, που χρησιμοποιήθηκαν για τη χειραγώγηση των λαών και των κινημάτων τους, έχουν πλήρως καταρρεύσει!
Το σχέδιο της «ανασυγκρότησης» της λεγόμενης «Μεγάλης Μέσης Ανατολής» απασχόλησε στην πορεία τόσο τη Σύνοδο των ισχυρότερων καπιταλιστικών χωρών (G8), όσο και το ΝΑΤΟ, όπου οι ΗΠΑ επεδίωξαν να κερδίσουν την υποστήριξη σ' αυτά τα σχέδια, που προβλέπουν εκσυγχρονισμό των αστικών δομών, για τη διασφάλιση της αστικής εξουσίας κι ακόμη και την αλλαγή συνόρων, διαμόρφωση νέων κρατών.
Τα σχέδια των ΗΠΑ, που παρουσιάστηκαν υπό την ταμπέλα του «εκδημοκρατισμού» της περιοχής, απασχόλησαν τα κυρίαρχα αστικά καθεστώτα αρκετά έγκαιρα.
Ετσι, στις 22-23 Μάη 2004, στη 16ηΣύνοδο Κορυφής της Λίγκας των Αραβικών Κρατών (στην Τυνησία), συζητήθηκε το σχέδιο «μεταρρύθμισης» των αραβικών χωρών, χωρίς ωστόσο να υπάρξει συμφωνία.
Είναι χαρακτηριστικό πως στη Σύνοδο των G8 (8-10 Ιούνη 2004), όπου συζητήθηκε το σχέδιο «ανασυγκρότησης», παραβρέθηκαν μόνον οι ηγέτες του Αφγανιστάν, του Μπαχρέιν, της Ιορδανίας, της Τουρκίας, της Υεμένης και του Ιράκ, ενώ αρνήθηκαν να παραβρεθούν στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ (Κουβέιτ, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Τυνησία). Επιφυλακτικά στα αμερικανικά σχέδια τοποθετήθηκαν τότε η Γαλλία (που παίζει ιδιαίτερα δραστήριο ρόλο στην περιοχή) και η Γερμανία.
Λίγο αργότερα, ο Τζ. Μπους, μιλώντας στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Κωνσταντινούπολη (28-29 Ιούνη 2004), χαρακτήρισε την Τουρκία «μοντέλο» για μια «ισλαμική κοσμική δημοκρατία».
Τα σχέδια των ΗΠΑ αναπτύχθηκαν με νέα ορμή μετά την εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα στην ηγεσία των ΗΠΑ (2008) και την ομιλία του στο Κάιρο (4/6/2009), όπου φαίνεται η προσπάθεια των ΗΠΑ να προωθήσουν το λεγόμενο «εκδημοκρατισμό» της Μέσης Ανατολής και να προσεταιριστούν μια σειρά αραβικές χώρες στα σχέδιά τους ενάντια στο Ιράν, με πρόσχημα το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Οι ΗΠΑ από τότε έχουν κάνει βήματα, στην προετοιμασία «διάδοχων» καταστάσεων, αξιοποιώντας πρώην στελέχη διεθνών οργανισμών (π.χ., ο Αλ Μπαραντέι στην Αίγυπτο, πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ, κι ο Αλασάν Ουαταρά, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ στην Ακτή Ελεφαντοστού, καθώς και των λεγόμενων «μετριοπαθών ισλαμιστών», που τα προηγούμενα χρόνια είχαν βρει καταφύγιο στη Μεγάλη Βρετανία).
Βασικοί στόχοι τους, κι όχι οι προσχηματικοί (περί «δημοκρατίας» και «πυρηνικών όπλων»), είναι:
- Ο αστικός εκσυγχρονισμός των αστικών καθεστώτων της περιοχής, τόσο στην οικονομική βάση, όσο και στο νομικό - πολιτικό εποικοδόμημα για να εξασφαλίσουν κατά το δυνατόν σταθερή βάση για την εξάπλωση των μονοπωλιακών ομίλων στις αγορές της περιοχής και την ενίσχυση του ρόλου τους σε διεθνές επίπεδο. Και αυτό σε έναν αγώνα δρόμου για να προφθάσουν εξελίξεις επέκτασης, επικράτησης του σκληρού ισλαμικού πυρήνα, όπως δείχνουν οι εξελίξεις στο Λίβανο.
- Η διασφάλιση της πρόσβασής τους στις πηγές ενέργειας της περιοχής και στα νέα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.
- Ο έλεγχος μιας μεγάλης περιοχής, που αποτελεί «πέρασμα» για το εμπόριο και τις μεταφορές.
Οι προσπάθειες αυτές των ΗΠΑ, αναμφισβήτητα, συναντούν και θα συναντήσουν την αντίθεση των ανταγωνιστικών δυνάμεων (κυρίως ηγετικών χωρών της ΕΕ και της Κίνας). Αφού θέτουν σε κίνδυνο τα δικά τους σχέδια για διείσδυση στην περιοχή, για να έχουν ανάλογα οφέλη για τα δικά τους μονοπώλια από την περιοχή. Στα πλαίσια τέτοιων ανταγωνισμών θα πρέπει να αναγνωσθεί κι ο προωθούμενος διαμελισμός του Σουδάν, μετά το τελευταίο δημοψήφισμα.
Οι εξελίξεις αυτές μπορούν ακόμα να οδηγήσουν σε ένα συνολικότερο σενάριο αποσταθεροποίησης μιας μεγάλης περιοχής, το οποίο θα δημιουργήσει προβλήματα στην τροφοδοσία σε ενέργεια της - ανταγωνιστικής με τις ΗΠΑ - ΕΕ, καθώς και στη διείσδυση των κινεζικών κεφαλαίων και εμπορευμάτων στην ΕΕ και στην Αφρική.
Μπορεί, επίσης, να αξιοποιηθεί για την άμβλυνση των συνεπειών της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και τη διοχέτευση κεφαλαίων σε πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή.
3.5. Οι εξελίξεις σε Τυνησία και Αίγυπτο
Στην Αίγυπτο, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται το ΑΕΠ, ενώ σε συνθήκες ανόδου της καπιταλιστικής οικονομίας η ανεργία ξεπερνάει το 20% και η φτώχεια αγκαλιάζει μεγάλο μέρος των εργατικών - λαϊκών οικογενειών.
Οι μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι προσδοκούν από την αιγυπτιακή οικονομία, στην οποία, παρά το γεγονός ότι εφαρμόζεται πολιτική ιδιωτικοποιήσεων, ο κρατικός τομέας εξακολουθεί να κατέχει επιχειρήσεις σε σημαντικούς τομείς και κλάδους, όπως το πετρέλαιο και γενικότερα η ενέργεια, ο ορυκτός πλούτος, οι αερογραμμές, η αυτοκινητοβιομηχανία κ.ά.
Οι τρεις κύριοι «εμπορικοί εταίροι» για τις εξαγωγές, το 2009, ήταν: Ιταλία 9,4%, ΗΠΑ 7,1%, Ινδία 6,2%, ενώ για τις εισαγωγές ήταν ΗΠΑ 10,3% , Κίνα 9,9%, Ιταλία 7,3%.
Ταυτόχρονα, στη χώρα άρχισαν να αναπτύσσουν δράση νέες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως είναι η Ρωσία.
Η οικονομία της Τυνησίας είναι επίσης σε φάση ανόδου και η ανεργία είναι στο 14%. Αν και το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων εφαρμόζεται από τα μέσα της δεκαετίας του '80, διατηρείται ακόμα αρκετά ισχυρός κρατικός τομέας στην ενέργεια, στο τραπεζικό σύστημα, στις τηλεπικοινωνίες, στον ορυκτό πλούτο, στη χημική βιομηχανία και την τσιμεντοβιομηχανία κ.α.
Οι τρεις κύριοι «εμπορικοί εταίροι» για τις εξαγωγές, το 2009, ήταν: Γαλλία 28,3%, Ιταλία 17,9%, Γερμανία 9,6%, ενώ για τις εισαγωγές ήταν Γαλλία 21%, Ιταλία 19,3%, Γερμανία 9%.
Στη βάση των εξελίξεων στην Αίγυπτο και στην Τυνησία, βρίσκεται συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων, με κυρίαρχους τους εσωτερικούς.
Η διαδικασία αυτή αφορά την κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα, της εργατικής τάξης, των μεσαίων στρωμάτων που έχουν πιο ισχυρή συμμετοχή και της νεολαίας, ενάντια στα αντιλαϊκά καθεστώτα. Αφορά τη δράση τμημάτων της αστικής τάξης που επιδιώκουν τον εκσυγχρονισμό της οικονομικής βάσης και την αστικοκοινοβουλευτική προσαρμογή του πολιτικού συστήματος στην αναπτυγμένη καπιταλιστική οικονομία. Αφορά την παρέμβαση ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών για τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο της περιοχής.
Κάτω από την επίδραση των οξυμένων λαϊκών προβλημάτων, οργανώθηκαν μεγάλες εργατικές, λαϊκές κινητοποιήσεις, εξεγέρσεις αρχικά στην Τυνησία και στη συνέχεια στην Αίγυπτο, με βασικά αιτήματα την καταπολέμηση της φτώχειας, της ανεργίας, της διαφθοράς, τη διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, την απομάκρυνση των αυταρχικών καθεστώτων του Μπεν Αλι και του Μουμπάρακ, των οποίων τα κόμματα ήταν μέλη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
Και στις δύο χώρες, τα ΚΚ ήταν απαγορευμένα και το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα είχε δεχτεί τις προηγούμενες δεκαετίες σοβαρά χτυπήματα από τις αρχές ασφαλείας των αστικών καθεστώτων.
Χτυπήματα, τόσο κατασταλτικά, όσο και ιδεολογικο-πολιτικά, με την πριμοδότηση, κρυφή και φανερή, των ισλαμιστικών κινημάτων, που ενισχύονταν και από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, με στόχο την πρόληψη της αύξησης και επιρροής του κομμουνιστικού κινήματος.
Οι αγώνες των λαϊκών δυνάμεων ενάντια στην ανεργία, στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στην κρατική καταστολή, στη διαφθορά, στην καταλήστευση του παραγωγικού πλούτου των χωρών τους από τα ντόπια και ξένα μονοπώλια περιορίζονται στην αλλαγή αντιλαϊκών κυβερνήσεων, σε αστικά δημοκρατικά δικαιώματα και αναμένουν θετικές φιλολαϊκές εξελίξεις από την παρέμβαση του στρατού, που στην Αίγυπτο ανέλαβε την ευθύνη της διακυβέρνησης. Ετσι διευκολύνονται οι μεταβατικές καταστάσεις που έχουν προετοιμάσει ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και η αστική τάξη.
Δεν έχει ακόμη κατανοηθεί πως στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού, οι προσδοκίες του λαού δεν μπορούν να δικαιωθούν αν δεν ανατραπεί η εξουσία του κεφαλαίου και δεν εξαλειφθούν οι παράγοντες που οδηγούν στην εξάρτηση από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Το ΚΚΕ εξέφρασε τη στήριξη και την αλληλεγγύη του στους λαϊκούς αγώνες, καταδίκασε την καταστολή που οδήγησε στο θάνατο δεκάδων εργαζομένων.
3.6. Λιβύη
Στη Λιβύη οι εξελίξεις πήραν το χαρακτήρα της ανοιχτής ένοπλης σύγκρουσης, με την άμεση εμπλοκή των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Η Γαλλία αναγνώρισε ως μόνο νόμιμο εκπρόσωπο το μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο των δυνάμεων που επιδιώκουν την ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι. Γαλλία και Βρετανία έχουν ταχθεί υπέρ της επιβολής ζώνης αεροπορικού αποκλεισμού στον εναέριο χώρο της Λιβύης.
Το Κόμμα μας τάσσεται ενάντια σε σχέδια ανοιχτής ιμπεριαλιστικής στρατιωτικής επέμβασης του ΝΑΤΟ στη Βόρεια Αφρική, με το πρόσχημα της «αποκατάστασης της δημοκρατίας». Τη «δημοκρατία», που δήθεν μπορεί να εγγυηθούν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, την έχουμε δει, στην πράξη, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στο Κόσσοβο και παλαιότερα στην Κορέα και στο Βιετνάμ. Είναι η «δημοκρατία» της ιμπεριαλιστικής βίας, της καθυπόταξης των λαών στον ιμπεριαλισμό, που μόνο αίμα και πόνο προκαλεί στα λαϊκά στρώματα.
Το ΚΚΕ είναι αντίθετο σε κάθε εμπλοκή της χώρας μας στα νέα ιμπεριαλιστικά ΝΑΤΟικά σχέδια και καλεί την κυβέρνηση να κλείσει τη βάση της Σούδας, που αντικειμενικά αποτελεί «ορμητήριο» αυτών των ιμπεριαλιστικών τυχοδιωκτικών σχεδίων και «εστία» κινδύνου για τους λαούς της περιοχής.
3.7. Η πείρα που συγκεντρώνεται από την ανάπτυξη της ταξικής πάλης και τη γενικότερη κατάσταση που διαμορφώθηκε ιδιαίτερα στις δύο χώρες (Αίγυπτος, Τυνησία) είναι πολύτιμη για τη δράση του Κόμματος.
Από αυτή τη σκοπιά, καλούμαστε να μελετήσουμε, μεταξύ των άλλων, καλύτερα ορισμένα καθήκοντα:
Πρώτο, την ολόπλευρη ιδεολογικοπολιτική, οργανωτική προετοιμασία και την κατάκτηση υψηλού βαθμού πρόβλεψης και ετοιμότητας, ώστε το Κόμμα να μπορεί να κινηθεί γρήγορα, πειθαρχημένα και αποτελεσματικά, επιλέγοντας τις κατάλληλες μορφές αγώνα, στην περίπτωση όξυνσης της ταξικής πάλης και απότομης κινητοποίησης λαϊκών δυνάμεων. Τη μελέτη και αξιοποίηση των πιο αποτελεσματικών μορφών μαζικής, έγκαιρης ενημέρωσης των εργαζομένων.
Δεύτερο, την ενίσχυση της ικανότητας στην οργάνωση, στη μαζική δουλειά, στην καθοδήγηση και το κέρδισμα εργατικών - λαϊκών και νεολαιίστικων δυνάμεων που μπαίνουν μαζικά σε κίνηση και δε διαθέτουν πείρα από την ταξική πάλη.
Τρίτο, τη συγκέντρωση της προσοχής στην πρωτοπόρα δράση του ταξικού κινήματος και της εργατικής τάξης, τη συντονισμένη αξιοποίηση των αγωνιστικών συσπειρώσεων, την έγκαιρη επεξεργασία συνθημάτων και στόχων που συσπειρώνουν και κινητοποιούν ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις, δείχνοντας την απαιτούμενη προσοχή στο ρόλο των μεσαίων στρωμάτων.
Τέταρτο, τη συστηματική μελέτη της στρατηγικής και της τακτικής του αντιπάλου και των μέσων που χρησιμοποιεί, την πειθαρχημένη, αποφασιστική οργάνωση της σύγκρουσης με το αστικό κράτος και τους μηχανισμούς του, την περιφρούρηση του αγώνα και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κάθε λογής προβοκατόρικων μηχανισμών.
3.8. Τοπικές συμμαχίες, άξονες και αντι-άξονες
Το κουβάρι των ανταγωνισμών και συγκρουόμενων συμφερόντων, η διαμόρφωση των αξόνων και συμμαχιών, είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη, καθώς το φαινόμενο των ενδο-αστικών συγκρούσεων στα πλαίσια των αστικών τάξεων Τουρκίας και Ιράν επηρεάζουν και καθορίζουν την εξωτερική πολιτική σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.
Στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, ο άξονας Τουρκία - Ιράν - Συρία - λιβανέζικη Χεζμπολάχ - παλαιστινιακή Χαμάς βρίσκεται σε άνοδο, με την ανάλογη αποδυνάμωση του άξονα Αίγυπτος - Σαουδική Αραβία - Ιορδανία - παλαιστινιακή Φατάχ.
Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, διότι οι «άξονες» χαρακτηρίζονται κι από εσωτερικές τριβές και διαφορές, και η κάθε μια από τις δυνάμεις προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση της.
3.9. Λίβανος
Στο Λίβανο, η Χεζμπολάχ, σε συνεργασία και συντονισμό με Συρία - Ιράν, φαίνεται να καταφέρνει μέσω του «πολιτικού πολέμου φθοράς» να υποσκάψει την κυριαρχία του κυβερνητικού μπλοκ των δυνάμεων «Ρεύμα του Μέλλοντος» του Χαρίρι.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι δυνάμεις που συγκροτούσαν το προαναφερόμενο μπλοκ δεν ήταν ομοιογενείς, καθώς η συγκρότηση του μπλοκ βασίστηκε στη γνωστή απόφαση 1559 του ΟΗΕ, με ένα έντονο κύμα κατά της Συρίας, που σάρωνε τότε το πολιτικό σκηνικό και χαρακτήριζε ακόμα και τις θέσεις του Λιβανέζικου ΚΚ.
Οι εξελίξεις στην περιοχή, από τη μια, και τα δεδομένα στα εσωτερικά του Λιβάνου, συνέβαλαν στη φθορά του προαναφερόμενου μπλοκ, που κυβερνούσε τη χώρα, χάρη στην πλειοψηφία που είχε διαμορφωθεί στο Κοινοβούλιο, μετά τη δολοφονία του Ραφίκ Χαρίρι (2005), που υποδαύλισε το «αντισυριακό πνεύμα», με τη βοήθεια των ιμπεριαλιστών.
Η Χεζμπολάχ, έχοντας στο πλευρό της «κλασικούς αλλόθρησκους» εκπροσώπους του αστικού πολιτικού κόσμου, όπως ο πρώην στρατηγός (χριστιανός) Μισέλ Αουν κι άλλους, κατάφερε συμμετέχοντας και στην κυβέρνηση (από το 2007 με 3 υπουργούς) να ενισχύσει το «προφίλ» μιας «σοβαρής» πολιτικής δύναμης, και, βέβαια, κατάφερε βαθύτερη διείσδυση στο στρατό και τους μηχανισμούς του κράτους, σε διασύνδεση με την αστική τάξη.
Είναι ανάγκη να κατανοηθεί ότι και τα δυο μπλοκ εκπροσωπούν τμήματα της αστικής τάξης του Λιβάνου και της περιοχής γενικότερα.
Και τα δυο μπλοκ παίρνουν υπόψη τους τις ισορροπίες στην περιοχή.
Αυτό που έχει αποφασιστική σημασία είναι μέχρι πού μπορεί να πάει η συνάρτηση της συμπόρευσης και ανταγωνισμού που υπάρχει μεταξύ Ιράν και Τουρκίας.
3.10. Για το Παλαιστινιακό
Ολα αυτά τα χρόνια φαίνεται πως έχει τιναχθεί στον αέρα η λογική πάνω στην οποία οικοδομήθηκε η Συμφωνία του Οσλο το 1993, η λογική που επικράτησε στο Καμπ Ντέιβιντ (2000), ή στη Σύνοδο της Ανάπολις το 2007, η λογική του γνωστού «οδικού χάρτη».
Το παλαιστινιακό κράτος δε δημιουργήθηκε ακόμα, η κατοχή των εδαφών που άρπαξε το Ισραήλ στον πόλεμο των 7 ημερών το 1967 παραμένει και η κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη, χειροτερεύει.
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν, η κατάσταση που διαμορφώθηκε στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Οχθη, δημιουργεί μια πολύ δύσκολη κατάσταση για το παλαιστινιακό κίνημα αντίστασης.
Οδηγεί σε συνολικό αδυνάτισμα των θέσεών του, βοηθάει αντικειμενικά την πολύμορφη επέμβαση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στην Παλαιστίνη, που κύριο σκοπό έχουν να πνίξουν το κίνημα αντίστασης κατά της κατοχής και να ενισχύσουν δυνάμεις που θα συμφωνήσουν σε έναν πλήρη συμβιβασμό και σε αρνητική στάση απέναντι στην πάλη για τη δημιουργία ανεξάρτητου, κυρίαρχου και βιώσιμου κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ μιλούν για δύο κράτη (Ισραήλ και Παλαιστινιακό), αλλά κρύβουν την ουσία. Και η ουσία είναι ότι μιλώντας για παλαιστινιακό κράτος δεν εννοούν κράτος κυρίαρχο, οργανωμένο, για την πορεία του οποίου θα αποφασίζει ο λαός του.
Εννοούν κράτος χωρίς σύνορα, χωρίς στρατό, περιορισμένης κυριαρχίας, ενώ μεθοδεύεται και η αυτονόμηση της Λωρίδας της Γάζας. Στο ίδιο έδαφος λειτουργούν και οι αποκαλύψεις για παραχώρηση εδαφών της Ανατ. Ιερουσαλήμ από τον Πρόεδρο Αμπάς, στις διαπραγματεύσεις του με το Ισραήλ.
Μια διευθέτηση που προχωρά υπογείως αφορά το Παλαιστινιακό, καθώς με την υπερψήφιση του νόμου υπέρ των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων των Παλαιστινίων προσφύγων, από την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, αποδεικνύει την υλοποίηση της οριστικής εγκατάστασης των Παλαιστινίων προσφύγων σε Λίβανο - Συρία - Ιορδανία και ακόμη στις ΗΠΑ, και σε αραβικές χώρες, ως λύση του ζητήματος υπέρ του Ισραήλ, που έχει κάθετη αντίθεση με την επίλυσή του στη βάση των σχετικών αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ.
Ωστόσο, οι σχέσεις Ισραήλ - Λιβάνου / Συρίας / Ιράν φαίνεται να διέρχονται νέα φάση όξυνσης, μετά τη γενικότερη αποσταθεροποίηση στην περιοχή.
Το ΚΚΕ στηρίζει τον αγώνα του παλαιστινιακού λαού και την αντίστασή του ενάντια στις δυνάμεις κατοχής. Καταδικάζουμε τις πιέσεις στην παλαιστινιακή αρχή για νέους συμβιβασμούς.
Το παλαιστινιακό κίνημα έχει αναλάβει μια μεγάλη ευθύνη.
Κατά τη γνώμη μας, η αποτελεσματικότητα της δράσης του καθορίζεται από τη θέληση και την ικανότητα συγκέντρωσης και κινητοποίησης δυνάμεων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στην κατοχή, για την επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος κοιτάζοντας μπροστά σε ριζικές αλλαγές που θα αντιστοιχούν στις λαϊκές ανάγκες.
Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τη δράση των οργανώσεων που εναντιώνονται στην κατοχή και στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.
Αντιπαλεύουμε την προσπάθεια ενοχοποίησης του κινήματος αντίστασης και της δράσης του στο όνομα της «τρομοκρατίας» και τονίζουμε ότι ο πραγματικός τρομοκράτης κατά των λαών είναι ο ιμπεριαλισμός.
Οι λαοί έχουν υποχρέωση να αξιοποιούν, να χρησιμοποιούν όλες τις αναγκαίες μορφές πάλης, συμπεριλαμβανομένου του ένοπλου αγώνα κατά των κατακτητών, κατά των δυναστών, για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση, στην προοπτική ενός ταξικά προσανατολισμένου εργατικού κινήματος και των συμμαχιών που θα θέσουν το ζήτημα της εξουσίας.
Κάθε λαός, και ο παλαιστινιακός, πρέπει να έχει το δικαίωμα να αποφασίζει κυρίαρχα για την κυβέρνηση και το μέλλον του.
Κάθε κίνημα, και αυτό αφορά και τις ισλαμικές οργανώσεις, κρίνεται από τη στάση του απέναντι στον ιμπεριαλισμό, στα μονοπώλια, απέναντι στην αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας, στις αντιλαϊκές πολιτικές των κυβερνήσεων, αλλά και τη στάση που κρατάει απέναντι στο κομμουνιστικό κίνημα.
3.11. Ιράκ
Ο πρώτος κύκλος της ιμπεριαλιστικής θηριωδίας στο Ιράκ ολοκληρώθηκε. Οι ΗΠΑ όχι μόνο δεν αποχωρούν, αλλά με τους 50.000 πεζοναύτες και με τους 7.000 περίπου «ιδιώτες» μισθοφόρους που συνεχίζουν να διατηρούν στη χώρα, καθώς και με την κυβέρνηση των δωσίλογων, είναι φανερό ότι σχεδιάζουν την επί μακρόν κατοχή του Ιράκ.Στα 8 χρόνια της ιμπεριαλιστικής κατοχής (χωρίς να υπολογίζεται το μακελειό στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου), το Ιράκ υπέστη ένα ολοκαύτωμα.
Ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των αμάχων Ιρακινών που βρήκαν το θάνατο λόγω της «σταυροφορίας» των ΗΠΑ και των πρόθυμων συμμάχων τους είναι αδύνατον να υπάρξουν, ωστόσο μόνον οι νεκροί υπολογίζονται σε πάνω από 100 χιλιάδες.
Ταυτόχρονα, εξακολουθούν να παραμένουν σχέδια παραπέρα διαμελισμού του Ιράκ, ενώ ενισχύεται η θέση του Ιράν στον έλεγχο ιρακινών πολιτικών δυνάμεων και αναβαθμίζεται γενικότερα ο ρόλος του.
3.12. Χαρακτηριστικά στοιχεία της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας και η εμπλοκή της Ελλάδας και της Τουρκίας:
Η συνέχιση του καθεστώτος της κατοχής, οι αποκλεισμοί περιοχών, ο αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας, οι εν ψυχρώ δολοφονίες άμαχου πληθυσμού, γυναικών και παιδιών, οι δολοφονίες λαϊκών αγωνιστών, το διαχωριστικό τείχος, η όξυνση του προβλήματος των προσφύγων, η επέκταση των εποικισμών στη Δυτική Οχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, η καταπίεση και οι διώξεις κατά των Αράβων που ζουν στο Ισραήλ, είναι χαρακτηριστικά στοιχεία των εξελίξεων.
Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα ιδιαίτερα απειλητικά πολεμικά τελεσίγραφα των ΗΠΑ και του Ισραήλ, που πραγματοποιούνται με την ενθάρρυνση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ενάντια στο Ιράν. Ανεξάρτητα από τα προσχήματα, με τα οποία «ντύνουν» οι ιμπεριαλιστές τις επιθετικές τους ενέργειες, πρέπει αυτές να καταδικαστούν μαζικά από τους λαούς.
Ταυτόχρονα, έχουμε και τις προειδοποιητικές επιδρομές της ισραηλινής πολεμικής μηχανής στη συνοριακή γραμμή με το Λίβανο, που μαρτυρούν την εντεινόμενη επιθετικότητα του κράτους του Ισραήλ με στόχο να μπορέσει αυτό να διασφαλίσει ότι θα απομυζήσει όλον τον ενεργειακό πλούτο της ευρύτερης περιοχής, αγνοώντας τα δικαιώματα του Λιβάνου.
Σ' αυτές τις συνθήκες εκδηλώθηκε πιο έντονα η εμπλοκή της ελληνικής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στις υποθέσεις της Μ. Ανατολής. Εμπλοκή την οποία το ΚΚΕ καταδίκασε.
Αυτή η πρόσφατη, δήθεν, «ενεργή» παρουσία του Ελληνα πρωθυπουργού και προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στην περιοχή, εκείνο που ανέδειξε είναι η εμβάθυνση των σχέσεων της χώρας μας και της ΕΕ με το κράτος του Ισραήλ, την ώρα που συνεχίζεται ο σφαγιασμός του λαού της Παλαιστίνης.
Η ανταλλαγή επισκέψεων της ελληνικής και της ισραηλινής κυβέρνησης, οι εξαγγελίες και οι δηλώσεις που ακολούθησαν δεν έχουν καμιά σχέση με τα συμφέροντα των λαών της περιοχής, των λαών της Ελλάδας και του Ισραήλ.
Το αντίθετο, επιβεβαιώνουν και βαθαίνουν την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες για να υπηρετηθεί η ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία του κεφαλαίου.
Η επιδίωξη της ελληνικής αστικής τάξης να αναπτύξει δραστήριο ρόλο, και στον αντίποδα του δήθεν «φιλο-παλαιστινιακού» ρόλου που αναπτύσσει το τελευταίο διάστημα η αστική τάξη της Τουρκίας στην περιοχή, αποκαλύπτει πως πίσω από τα «στρογγυλά τραπέζια» και τα «διευρυμένα ελληνοτουρκικά υπουργικά συμβούλια», υπάρχουν και οξύνονται σκληροί ανταγωνισμοί ανάμεσα στις αστικές τάξεις, όχι μόνον των πιο ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών, αλλά και των αστικών τάξεων που επιδιώκουν να παίξουν περιφερειακό ρόλο στα ιμπεριαλιστικά σχέδια.
3.13. Το ΚΚΕ στηρίζει τους αγώνες των λαών της Μέσης Ανατολής.
Προβάλλει κοινά αιτήματα με το λαϊκό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα λαών της Μέσης Ανατολής:
- Αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από όλα τα κατεχόμενα αραβικά εδάφη (υψίπεδα και περιοχή του Γκολάν, Δυτική Οχθη κ.ά.).
- Πλήρης διάλυση των εποικισμών και δημιουργία του παλαιστινιακού κράτους (Λωρίδα της Γάζας και Δυτική Οχθη) με πρωτεύουσά του την Ανατολική Ιερουσαλήμ, δίπλα στο Ισραήλ. Λύση του ζητήματος των προσφύγων.
- Την επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων με βάση το ψήφισμα 194 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και σύμφωνα επίσης με τα άλλα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
- Αμεση απελευθέρωση από το Ισραήλ όλων των Λιβανέζων και Παλαιστίνιων πολιτικών κρατουμένων, καθώς και των Παλαιστίνιων υπουργών και βουλευτών.
- Αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας του Λιβάνου και αποχώρηση του ισραηλινού στρατού απ' όλα τα κατεχόμενα εδάφη του νοτίου Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένης και της περιοχής Σεμπάα.
4. Ο κίνδυνος του πολέμου κατά του Ιράν και η εμπλοκή της χώρας μας
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια ως ένα ακόμη πιθανό πρόσχημα πολεμικής ανάφλεξης στην περιοχή. Η πολιτική των «6» [των μόνιμων μελών του ΣΑ (ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία, Μεγάλη Βρετανία, Κίνα) συν της Γερμανίας], που ασκούν πιέσεις στο Ιράν για τον έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος, σχετίζεται με την αδυσώπητη μάχη που έχει ξεκινήσει και αφορά τον έλεγχο της παγκόσμιας αγοράς πυρηνικής ενέργειας, καθώς και τον έλεγχο της τεχνογνωσίας που μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Σ' αυτό το ζήτημα οι «6» συγκλίνουν. Ωστόσο, δε νομιμοποιείται καμιά ιμπεριαλιστική δύναμη, κανένας διεθνής οργανισμός να διατυπώνει αποφάσεις κατά λαών, να επεμβαίνει, να καθορίζει ποιος επιτρέπεται να έχει και ποιος όχι πυρηνική ενέργεια.
Στην πραγματικότητα το διακύβευμα δεν αφορά μονάχα το πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πόρων του Ιράν, τον έλεγχο του Περσικού Κόλπου και το μελλοντικό ρόλο που μπορεί να παίξει το Ιράν στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.
Εδώ υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στην «ομάδα των 6», αφού το Ιράν έχει αναπτύξει μεγάλη οικονομική συνεργασία με την Κίνα, καθώς και με τη Ρωσία.
Οι δυνάμεις αυτές ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα του καθεστώτος του Ιράν και την πλήρη καθυπόταξή του στους κανόνες των «6», ώστε να αφαιρεθούν προσχήματα από εκείνες τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που επιδιώκουν τη στρατιωτική επέμβαση στο Ιράν.
Από τη μεριά τους οι κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ, καθώς και κύκλοι των ΗΠΑ ενδιαφέρονται για ριζικές πολιτικές αλλαγές στο Ιράν, που θα το μετέτρεπαν από αντίπαλο σε εναλλακτική πηγή ενέργειας για τα δικά τους σχέδια, όπως ο αγωγός «Νabucco», κόντρα στα ρωσικά και κινεζικά ενεργειακά σχέδια.
Το Ιράν βρίσκεται σε στρατηγική περιοχή για το πέρασμα αγωγών και διαύλων επικοινωνίας καθώς βρέχεται από Κασπία και Περσικό κόλπο.
Η εμπλοκή του στα σχέδια της μιας ή άλλης ιμπεριαλιστικής δύναμης, εξαιτίας της θέσης και της δυναμικής του, μπορεί να αποτελέσει «κλειδί» για τα σχέδιά τους.
Ωστόσο, υπάρχουν και δυνάμεις, όπως το Ισραήλ, που σταθερά επιδιώκουν τη σύγκρουση με το Ιράν, το διαμελισμό του, ακόμα και την καταστροφή του. Η προσπάθεια «μόλυνσης» με ηλεκτρονικό «ιό» των εγκαταστάσεων διεύθυνσης του ιρανικού πυρηνικού σταθμού στο Μπουσέρ, που κατασκεύασε η Ρωσία, δείχνει τις αδίστακτες προθέσεις αυτών των δυνάμεων.
Οι εξελίξεις αυτές συνδέονται και με συνολικότερα σχέδια αλλαγής των συνόρων, ξεκινώντας από το διαμελισμό του Πακιστάν και με ανάλογα σενάρια ντόμινο για την επέκταση σε Ιράν, Ιράκ, Συρία, Τουρκία...
Σ' αυτές τις πολύ επικίνδυνες συνθήκες είναι ανάγκη να δυναμώσει η πάλη ώστε:
- Να εμποδιστεί κάθε εμπλοκή της Ελλάδας σε έναν πιθανό ιμπεριαλιστικό πόλεμο κατά του Ιράν.
- Να μην τηρηθεί οποιαδήποτε «συμβατική υποχρέωση» που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκει τη χώρα.
- Να μη χρησιμοποιηθεί η βάση της Σούδας. Να κλείσει τώρα.
- Να επιστρέψουν όλα τα ελληνικά στρατεύματα που βρίσκονται εκτός συνόρων.
- Nα ακυρωθούν τα στρατιωτικά γυμνάσια και όλες οι συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ.
- Να δυναμώσει η αλληλεγγύη με τους εργατικούς λαϊκούς αγώνες στο Ιράν και το αίτημα για νομιμοποίηση του Τουντέχ.
5. Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Σχεδιασμοί των αστικών τάξεων σε Ελλάδα και Τουρκία
Ανάμεσα στις κυρίαρχες τάξεις των δύο χωρών αναπτύσσεται οικονομικο-πολιτική και στρατιωτική συνεργασία, που δεν αναιρεί τον πολύχρονο ανταγωνισμό ανάμεσα στις δύο αστικές τάξεις, με αιχμή το Αιγαίο, το φυσικό του πλούτο, τον πολιτικό - στρατιωτικό του έλεγχο. Την ίδια ώρα που είναι φανερός στην περιοχή και ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός ΗΠΑ - ΕΕ - Ρωσίας - Κίνας.
Η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα των δύο χωρών δεν θα μπορέσουν να δουν σωστά τις εξελίξεις και να εκτιμήσουν τις κινήσεις που γίνονται, χωρίς ταξική ανάλυση αυτών των σχέσεων.
Χωρίς αυτή, είναι ορατός ο κίνδυνος να εγκλωβιστεί η σκέψη τους είτε στον εθνικισμό, είτε σε κοσμοπολίτικες απόψεις, που αποτελούν δύο, εξίσου επικίνδυνες, πλευρές της αστικής προσέγγισης των διεθνών σχέσεων.
5.1. Επιδιώξεις, σχεδιασμοί και χειρισμοί της αστικής τάξης της Ελλάδας.
Δεν πρέπει να διαφεύγει από την προσοχή μας πως και οι αστικές τάξεις των δύο χωρών - μελών του ΝΑΤΟ επιδιώκουν να αναβαθμίσουν τη θέση τους στην ιμπεριαλιστική «πυραμίδα».
Πριν την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης στην Ελλάδα και όταν σε οικονομική ύφεση βρισκόταν η Τουρκία, η αστική τάξη της χώρας μας (με την κυβέρνηση Σημίτη) επιδίωξε να επωφεληθεί της κατάστασης ανακηρύσσοντας σε «ενδοχώρα» τα Βαλκάνια, στοχεύοντας ταυτόχρονα να παίξει ένα ρόλο «διαύλου» της ΕΕ με την Τουρκία, προχωρώντας, στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, σε συμφωνίες που συνιστούν υποχώρηση από κυριαρχικά δικαιώματα.
Σ' αυτήν την κατεύθυνση, με τη «Συμφωνία της Μαδρίτης» (1997, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, υπ. Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος), αναγνωρίστηκε πως η Τουρκία έχει «νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα» στο Αιγαίο, ενώ με τη «Συμφωνία του Ελσίνκι» (1999, υπ. Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου), στο όνομα της διεύρυνσης της ΕΕ αναγνωρίζονται ελληνοτουρκικές «συνοριακές διαφορές» (πέραν του προβλήματος της υφαλοκρηπίδας), που παραπέμπονται για επίλυση στο Δικαστήριο της Χάγης.
Η εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης στη χώρα μας, καθώς και η ενίσχυση της δυναμικής που παρουσιάζει η Τουρκία, οδηγεί την αστική τάξη της χώρας μας να επιταχύνει τους ρυθμούς προσέγγισης με την αστική τάξη της Τουρκίας.
Σ' αυτή την κατεύθυνση έχουν προχωρήσει οι διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ των δύο κρατών.
Η ελληνική κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών μονοπωλίων για την τουρκική αγορά, το ενδιαφέρον ΕΕ και ΗΠΑ για τον αυξανόμενο ρόλο της Τουρκίας στη «μάχη των αγωγών», αλλά και το ρόλο που μπορεί να παίξει στην καθυπόταξη των αραβικών λαών (με όπλο τη θρησκεία), έχει προσανατολιστεί στο να «κλείσει» πάση θυσία το θέμα του Αιγαίου.
Τμήμα της αστικής τάξης της χώρας μας, καθώς και ξένα μονοπώλια ενδιαφέρονται για την άμεση εκμετάλλευση των ενεργειακών πηγών, των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Αιγαίο. Η βιασύνη της ελληνικής άρχουσας τάξης να κλείσει θέματα δεν αφορά μόνο την αναβάθμιση της Τουρκίας, αλλά και τους δικούς της σχεδιασμούς, ιδιαίτερα μετά την αναβάθμιση των σχέσεων με το Ισραήλ.
Πολλαπλασιάζονται τα σενάρια για τη λεγόμενη «συνεκμετάλλευση του Αιγαίου», που στην πραγματικότητα σημαίνει την παραχώρηση του ενεργειακού πλούτου που βρίσκεται σε περιοχή ευθύνης του ελληνικού κράτους, «βορά» στις ορέξεις του μονοπωλιακού κεφαλαίου.
Η εξέλιξη αυτή σχετίζεται με την άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης (στάση που στηρίζεται από την ΕΕ και τις ΗΠΑ) να ορίσει τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) της χώρας, παρά το γεγονός ότι στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και καθορίστηκαν ήδη ΑΟΖ από την Κύπρο, το Ισραήλ και το Λίβανο, με σκοπό την εκμετάλλευση κοιτασμάτων (Λεβιάθαν κ.ά.) ή τη διεκδίκηση περιοχών που εκτιμάται ότι υπάρχουν υδρογονάνθρακες.
Το κύριο ζήτημα, τόσο για την υφαλοκρηπίδα, όσο και για την ΑΟΖ, είναι η οριοθέτηση των χωρικών υδάτων.
Επί της ουσίας διαχρονικά κλιμακώνεται η πολιτική των υποχωρήσεων από αυτά που προβλέπουν κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, ιδιαίτερα από τις θέσεις της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο στη Θάλασσα του 1982 και αυτό, μεταξύ των άλλων, εκφράζει η θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλου που προσδιόρισε την υφαλοκρηπίδα που εκτείνεται πέραν της Αιγιαλίτιδας Ζώνης με κριτήριο το βάθος της θάλασσας και όχι τα 200 ν.μ. από τη γραμμή βάσης.
Η κυβερνητική θέση περί προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης στην περίπτωση που δεν υπάρξει ελληνοτουρκική συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα δεν εξασφαλίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα. Γιατί είναι ο καθορισμός των χωρικών υδάτων που είναι πρόβλημα πολύ σοβαρό, αφού η Τουρκία χαρακτηρίζει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, που αποτελεί μονομερές κυριαρχικό δικαίωμα όπως προβλέπει η Διεθνής Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, ανεξάρτητα αν, πώς και πότε θα ασκηθεί ως αιτία πολέμου (casus belli).
Ενώ οι αποφάσεις του Διεθνούς (αστικού) Δικαστηρίου κατά βάση λαμβάνονται με πολιτικά κριτήρια, όπως διαπιστώθηκε και στην περίπτωση της νομιμοποίησης της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου.
Η γενικότερη κατάσταση που σχετίζεται με τα προβλήματα εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου επιβεβαιώνει τη θέση μας πως το Διεθνές Δίκαιο, όπως το γνωρίζαμε όταν υπήρχε η ΕΣΣΔ και άλλες σοσιαλιστικές χώρες - που κι αυτό ήταν αποτέλεσμα κάποιων συμβιβασμών κι είχε διαμορφωθεί κάτω απ' άλλες συνθήκες, με άλλους συσχετισμούς δύναμης - δεν υπάρχει πλέον!
Το Διεθνές Δίκαιο ήταν και εξακολουθεί να είναι αποτέλεσμα του διεθνούς και περιφερειακού συσχετισμού δύναμης, που πλέον καθορίζεται από τις ενδοϊμπεριαλιστικές ισορροπίες, ανταγωνισμούς και συμβιβασμούς.
Η παρέμβαση του ΝΑΤΟ (επιχειρησιακά όρια, στρατηγεία, ασκήσεις κ.ά.) είναι καταλυτική γι' αυτές τις εξελίξεις και διαμορφώνει κατάσταση συνδιαχείρισης στο Αιγαίο, όπου τον κυρίαρχο ρόλο θα έχουν οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας έτσι και την αποτροπή ή περιορισμό της διείσδυσης της ρωσικής και κινεζικής επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ελληνική κυβέρνηση, για να ξεπεράσει πιθανές αντιδράσεις, επιδιώκει να «χρυσώσει» τη γραμμή της υποχώρησης με τα κοινά επιχειρηματικά σχέδια και με την καλλιέργεια αυταπατών πως θα επέλθει «ευημερία» κι «ανάπτυξη», καθώς και «διαρκής ειρήνη», εφόσον κλείσει το ζήτημα του Αιγαίου και εφόσον η Τουρκία μπει στην ΕΕ.
Πρόκειται για το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για την ταυτόχρονη ένταξη και συμμετοχή και των 2 χωρών στον ιμπεριαλιστικό οργανισμό του ΝΑΤΟ. Τι έχουμε όμως σήμερα, 59 χρόνια μετά;
Εκείνο που έχουμε είναι η από κοινού συμμετοχή των δύο χωρών στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ. Τη συμμετοχή στις κοινές στρατιωτικές αποστολές π.χ. στην κατοχή του Αφγανιστάν ή στα κοινά ΝΑΤΟικά στρατιωτικά γυμνάσια.
Την ίδια ώρα η ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ κάθε άλλο παρά απέτρεψε την τουρκική εισβολή και κατοχή τμήματος της Κύπρου, τις τουρκικές αξιώσεις στο Αιγαίο με τις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες», την κρίση στα Ιμια, τις συνεχείς παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Ελλάδας και τις αερομαχίες στο Αιγαίο και όλα τα στοιχεία που περικλείουν την επιθετικότητα των κυρίαρχων κύκλων της γειτονικής χώρας.
Στην πράξη η ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ περιπλέκει τα πράγματα. Εμφανίζει «τρίτους» επιτηρητές και επιδιαιτητές στις αξιώσεις που προβάλλει η Αγκυρα. Κι όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, έτσι και σ' αυτήν την περίπτωση, οι επιδιαιτητές (ΗΠΑ - ΕΕ και ΝΑΤΟ) ενδιαφέρονται να κρατούν πολιτική «κατευνασμού» απέναντι στον ισχυρότερο, παίρνοντας υπόψη το «ειδικό βάρος» του στα ιμπεριαλιστικά σχέδια.
Μια τέτοια αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων όχι μόνον δεν έχει οδηγήσει σε καμία πρόοδο τις εξελίξεις, αλλά στη συνεχή όξυνσή τους, αφού αποθρασύνει την επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης. Η κυβέρνηση αδυνατεί να απαντήσει στο ερώτημα γιατί εκεί που απέτυχε το ΝΑΤΟ θα πετύχει τώρα ένας άλλος ιμπεριαλιστικός οργανισμός, η ΕΕ;
5.2. Επιδιώξεις, σχεδιασμοί και χειρισμοί της αστικής τάξης της Τουρκίας
Η αστική τάξη της Τουρκίας, από τη μεριά της, για να υπηρετήσει τις ανάγκες της, έχει χαράξει μια στρατηγική, αρκετά πιο φιλόδοξη, θεωρώντας πως μπορεί μέσα στα επόμενα 30 χρόνια να αναδειχτεί η Τουρκία όχι απλώς σε μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη, αλλά και παγκόσμια δύναμη.
Για να στηρίξει αυτή τη στρατηγική υπολογίζει ιδιαίτερα στο έμψυχο δυναμικό και στη ραγδαία αύξησή του, στη μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο, στην αξιοποίηση του θρησκευτικού συναισθήματος για έναν «ειδικό» ρόλο στην περιοχή που θα αξιοποιηθεί από ΗΠΑ και ΕΕ. Αναπτύσσει τις βλέψεις της στη Μέση Ανατολή, στα Βαλκάνια, στον Καύκασο, στη Μαύρη Θάλασσα και στη Μεσόγειο.
Για την υλοποίηση αυτών των σχεδίων, από τη μια επιδιώκει να «κλείσει» το Κουρδικό, κάνοντας έναν περιορισμένο αστικό εκσυγχρονισμό, αξιοποιώντας ηγετικά στελέχη του κουρδικού στοιχείου, μέσω ενσωμάτωσης και τρομοκρατίας, ενώ ανοιχτά προκρίνει στα σχέδιά της την αξιοποίηση των τουρκικών και μουσουλμανικών μειονοτήτων στα Βαλκάνια, κυρίως στη Θράκη (Βουλγαρία, Ελλάδα), αλλά και στη Βοσνία. Θεωρεί ιδιαίτερης σημασίας τόσο τις μειονότητες, όσο και την ενίσχυση της Αλβανίας, της Βοσνίας και της ΠΓΔΜ, ως «οχημάτων» εξυπηρέτησης της πολιτικής της στα Βαλκάνια.
Από αυτήν την άποψη υπάρχει σοβαρός κίνδυνος μιας όξυνσης της κατάστασης στη Θράκη, με βασικό «εργαλείο» το δικαίωμα του λεγόμενου «εθνικού αυτοπροδιορισμού», που στηρίζεται σε μια εντελώς σαθρή βάση και χρησιμοποιείται «κατά το δοκούν» από τους ιμπεριαλιστές για επεμβάσεις και το διαμελισμό χωρών. Ο κίνδυνος αυτός τροφοδοτείται από την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, για τον έλεγχο των ενεργειακών αγωγών που περνούν από τη Θράκη.
Η τουρκική αστική τάξη, παίζοντας το «χαρτί» του «νεο-οθωμανισμού» προσπαθεί να ενισχύσει το ρόλο της στη Μέση Ανατολή, ώστε να αποσπάσει ένα μεγαλύτερο μερίδιο από τους φυσικούς πόρους και τις αγορές της περιοχής.
Η στάση της αυτή βασικά εξυπηρετεί και τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της ΕΕ, όμως η αστική τάξη της Τουρκίας, όπως και κάθε αστική τάξη, αναπτύσσει και τους αυτοτελείς στόχους και επιδιώξεις της.
Σ' αυτά τα πλαίσια μπορεί και να συγκρουστεί, με στόχο να αποτρέψει ορισμένα σχέδια των ΗΠΑ και της ΕΕ, που θεωρεί ότι περιορίζουν τις στοχεύσεις της ή της δημιουργούν πρόβλημα, όπως π.χ. η εμφάνιση ενός κουρδικού κράτους στην περιοχή ή ακόμη να επιδιώξει να «απονευρώσει» τέτοια σχέδια, εντάσσοντάς τα στους δικούς της επεκτατικούς σχεδιασμούς, π.χ. ένα κουρδικό κράτος με περιορισμένη κυριαρχία, στη «σκιά» της Τουρκίας, ώστε αυτή να μπορεί να «βάλει χέρι» στα πετρέλαια του Κιρκούκ.
Σ' αυτήν την κατεύθυνση έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες μια όξυνση στις σχέσεις με το Ισραήλ, επιδιώκοντας την κατάκτηση ενός δήθεν «φιλο-παλαιστινιακού» ρόλου.
Οι προθέσεις της αστικής τάξης της Τουρκίας δεν είναι καθόλου «αγνές». Απ' αυτήν την άποψη κάνουν σοβαρότατο λάθος εκείνες οι αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής που έτρεξαν να χαιρετίσουν το «νέο ρόλο» της Τουρκίας στην περιοχή.
Οι δυνάμεις αυτές, που αντιμετωπίζουν αταξικά τις εξελίξεις, παραλείπουν το ότι η αστική τάξη της Τουρκίας εδώ και χρόνια έχει αγαστή συνεργασία με το Ισραήλ, την οποία δεν έχει διακόψει και τώρα, κι αυτό που καθορίζει τη στάση της είναι η επιδίωξη να κερδίσει τη συμπάθεια τμήματος των αραβικών λαών, ώστε να παίξει έναν ισχυρότερο ρόλο στα ιμπεριαλιστικά παιχνίδια και να διασφαλίσει για τον εαυτό της ένα μεγαλύτερο «κομμάτι της πίτας» των ενεργειακών πόρων και των αγορών.
Η στάση της κάθε άλλο παρά βοηθά την αποκατάσταση της «δικαιοσύνης» και της «διεθνούς νομιμότητας», όπως ορισμένοι το παρουσιάζουν στις αραβικές χώρες.
Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά πως η ίδια η Τουρκία έχει καταλάβει σχεδόν τη μισή έκταση ενός κυρίαρχου κράτους, της Κύπρου, κι εδώ και δεκαετίες, παραβιάζοντας αποφάσεις του ΣΑ του ΟΗΕ, εξακολουθεί να το κατέχει, αποδεικνύοντας και σ' αυτήν την περίπτωση τα τυπικά όρια της ιμπεριαλιστικής «νομιμότητας».
Συμπερασματικά, η όποια ρητορική αναπτύσσει έναντι του Ισραήλ και η προσπάθεια οικοδόμησης συμμαχιών με Συρία, Λίβανο, Ιράν δεν έχουν καμία σχέση με αντιιμπεριαλιστική στάση.
Η Τουρκία είναι μια ανερχόμενη δύναμη στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού συστήματος και οι αντιθέσεις που έχει προσωρινά ή σε σταθερή βάση με άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είναι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις.
Ετσι και στην περίπτωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του Αιγαίου η αστική τάξη της Τουρκίας μελετά ή αφήνει να διαρρέει την άρση του casus belli, όπως και την αφαίρεση της Ελλάδας από τη λίστα των χωρών που απειλούν την Τουρκία, επιδιώκοντας υποχωρήσεις από την απέναντι πλευρά κι ένα συμβιβασμό με την αστική τάξη της Ελλάδας στα πλαίσια της «συνεκμετάλλευσης» του Αιγαίου και των πιθανών κοιτασμάτων πετρελαίου.
Για κάτι τέτοιο «έχει στρώσει το έδαφος» εδώ και χρόνια εγείροντας διεκδικήσεις, παραβιάζοντας τον ελληνικό εναέριο και θαλάσσιο χώρο, δημιουργώντας «γκρίζες ζώνες» και χρησιμοποιώντας το ΝΑΤΟ και την ένταξή της στην ΕΕ για να αποσπάσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος, είτε με στρατιωτικά μέσα, είτε με το δρόμο της διεθνούς διαιτησίας και των διμερών διαπραγματεύσεων.
5.3. Την ασφάλεια δεν μπορούν να την εγγυηθούν οι ιμπεριαλιστές κι οι οργανώσεις τους
Η κατάληξη, ακόμη και στην περίπτωση που οι αστικές τάξεις των δύο χωρών μπορέσουν να συμφωνήσουν, θα σημάνει καταρχήν τη διαιώνιση του ελέγχου του Αιγαίου από το ΝΑΤΟ, την αποστρατικοποίηση της περιοχής ανατολικά του 25ουμεσημβρινού, που έχει ορισθεί ως όριο των τουρκικών διεκδικήσεων, οδηγώντας στην κατάργηση του δικαιώματος της άμυνας των ελληνικών νησιών.
Σε καμία περίπτωση, βέβαια, δεν θα οδηγήσουν στην εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αφού η βάση των προβλημάτων είναι ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός και η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα για το μοίρασμα των αγορών.
Η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο καθόλου δεν αποκλείει τη συνέχιση των ανταγωνισμών ανάμεσα στις αστικές τάξεις της περιοχής στα ίδια ή άλλα «μέτωπα», με απρόβλεπτες συνέπειες για τους λαούς.
Αλλωστε, οι σχέσεις αυτές αποτελούν μέρος ενός γενικότερου «δάσους» ανταγωνισμών, στο οποίο συμμετέχουν πολύ πιο ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, σε σύγκριση με τις αστικές τάξεις των δύο χωρών, που ασκούν άμεσες κι έμμεσες επιδράσεις στα σχέδιά τους.
Το ΚΚΕ είναι σταθερά προσανατολισμένο στην ανάπτυξη της φιλίας, της διεθνιστικής αλληλεγγύης ανάμεσα στην εργατική τάξη και στους λαούς των δύο χωρών.
Η λύση για τους δύο λαούς μπορεί να βρίσκεται μόνον στην ανατροπή της αιτίας που γεννά αντιθέσεις, συγκρούσεις, πολεμικές συρράξεις. Κι αυτή η αιτία δεν είναι άλλη από τα καπιταλιστικά υπερκέρδη.
Για το λόγο αυτό πρέπει να δυναμώσει η αντιιμπεριαλιστική πάλη του εργατικού - λαϊκού κινήματος και στις δύο χώρες, ενάντια στις αστικές τάξεις και τη συμμετοχή, εμπλοκή Ελλάδας - Τουρκίας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια, για την αποδέσμευσή τους από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και ενώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που αποτελούν μόνιμη πηγή οδυνηρών συνεπειών σε βάρος των λαών.
Η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα έχουν και το χρέος και τη δύναμη να αντιταχθούν και να εμποδίσουν την υλοποίηση των επικίνδυνων σχεδιασμών για την παραχώρηση του ενεργειακού πλούτου του Αιγαίου. Η διασφάλιση του εγχώριου ορυκτού πλούτου - κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου - είναι ζήτημα στρατηγικής σημασίας για το μέλλον της λαϊκής εξουσίας.
Η συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Μετώπου Πάλης, η λαϊκή εξουσία και οικονομία αποδεικνύονται μονόδρομος για να υπάρχει αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας προς όφελος του λαού, αλλά και για τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της ειρήνης.
Το ΚΚΕ θα συμφωνήσει στη διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών, έστω και αν δεν εξαλείφονται με το συγκεκριμένο συσχετισμό δύναμης και τους ταξικούς προσανατολισμούς των αστικών τάξεων, με την προϋπόθεση πως θα διασφαλίζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας.
6. Κυπριακό
Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις δείχνουν πως όλο και περισσότερο λαμβάνουν υπόψη τους το αυξανόμενο «ειδικό βάρος» της Τουρκίας.
Είναι χαρακτηριστικό πως οι θέσεις - προτάσεις που τα τελευταία χρόνια εκπορεύτηκαν από τον ΟΗΕ, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ως διεθνές πρόβλημα, ως ζήτημα εισβολής και κατοχής, αλλά κινούνται στην κατεύθυνση της συνομοσπονδιακής λύσης, καλλιεργούν την ιδέα της διχοτόμησης.
Ιδιαίτερα απροκάλυπτα αυτό φάνηκε στο «σχέδιο Ανάν», που προωθούσε μια απαράδεκτη διχοτομική, συνομόσπονδη και μη βιώσιμη λύση, την οποία καταδίκασε με συνέπεια το ΚΚΕ και δικαίως καταψηφίστηκε από τους Ελληνοκύπριους.
Ταυτόχρονα, αποδείχτηκε πως οι ισχυρισμοί, ότι με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ θα δοθεί λύση στο Κυπριακό, δεν επιβεβαιώθηκαν και δε θα μπορούσαν να επιβεβαιωθούν.
Η αιτία σχετίζεται με τον ίδιο τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ. Η ιμπεριαλιστική ένωση δεν ενδιαφέρεται για τη δίκαιη επίλυση ζητημάτων, αλλά για την επέκταση και ισχυροποίηση της αγοράς της, τη συστηματικότερη εκμετάλλευση των εργαζομένων, υπέρ των συμφερόντων των μονοπωλίων που εκπροσωπεί.
Οι μόνες «αρχές» που αποδέχεται αυτή η ένωση περιγράφονται στην αντιλαϊκή Συμφωνία του Μάαστριχτ και αποσκοπούν αποκλειστικά στην ελεύθερη κίνηση και την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Να, γιατί άλλα ζητήματα, και όχι η δίκαιη επίλυση του Κυπριακού, την ενδιαφέρουν στις σχέσεις της με την Τουρκία.
Η κυπριακή ηγεσία έχει κάνει προσπάθειες όλα τα τελευταία χρόνια για την επίλυση του ζητήματος.
Επισημαίνουμε ότι η επίκληση της ΕΕ, των λεγόμενων «ευρωπαϊκών αρχών», το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», η «διεθνής διάσκεψη» κ.ά., πέρα από τη δημιουργία αυταπατών για το ρόλο της ΕΕ και του ΟΗΕ, αφήνουν εξ αντικειμένου περιθώρια για την παρέμβαση των ιμπεριαλιστικών οργανισμών στο ζήτημα, όπου είναι φανερό πως η στάση της Τουρκίας στην επίλυση είναι καθοριστικός παράγοντας.
Στους κόλπους της αστικής τάξης της Κύπρου υπάρχει από τη μια εκείνη η μερίδα που επιδιώκει και πιέζει για «λύση» (ακόμη κι αν αυτή δεν είναι δίκαιη και βιώσιμη), ώστε να επεκτείνει τη δράση της στα κατεχόμενα, ακόμη και με λύση διχοτόμησης. Από την άλλη υπάρχει κι εκείνη που άμεσα ή έμμεσα απορρίπτει κάθε λύση, θεωρώντας επικίνδυνη για τα συμφέροντά της ένα τέτοιο ενδεχόμενο, που θα αύξανε τη διείσδυση του τουρκικού κεφαλαίου στο σύνολο της Κύπρου. Οι αντιθέσεις αυτές έχουν αντανάκλαση στον πολιτικό συσχετισμό δύναμης στην Κύπρο.
Η προσέγγιση, που παρατηρείται με το Ισραήλ, όπως κι οι διεργασίες για άξονα Ισραήλ - Ελλάδας - Κύπρου περικλείουν κινδύνους για μεγαλύτερη εμπλοκή της Κύπρου και της Ελλάδας στο κουβάρι των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων.
Το Κυπριακό, ακριβώς επειδή είναι ζήτημα διεθνές και επηρεάζεται βαθύτατα από τις διεργασίες που γίνονται στην περιοχή μας κι ευρύτερα, συνδέεται με την πάλη για την αποτροπή των ιμπεριαλιστικών σχεδίων.
Με την πάλη για να μην περάσουν ποικιλόμορφα σχέδια διχοτόμησης και παραπέρα ενσωμάτωσης της Κύπρου στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, όπως π.χ. στο λεγόμενο ΝΑΤΟικό «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη», που αποτελεί ένα ακόμη «εργαλείο» στην ισχυροποίηση του παγκόσμιου «τρομοκράτη», του ΝΑΤΟ. Σε καμία περίπτωση η εναντίωση στην ένταξη ενάντια στο «Συνεταιρισμό» δεν πρέπει να σημάνει την υποστήριξη, δήθεν ως «αντίβαρου», στην ΚΕΠΠΑ και τους άλλους ευρω-ενωσιακούς μηχανισμούς.
Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής πως τμήμα της αστικής τάξης της Κύπρου επιδιώκει την παραπέρα ενσωμάτωση του νησιού στον ιμπεριαλιστικό οργανισμό του ΝΑΤΟ, με «προθάλαμο» τον λεγόμενο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη». Η συμμετοχή στην ΕΕ ασκεί πιέσεις για ενσωμάτωση στο ΝΑΤΟ. Εντείνει την ενσωμάτωση στα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Δυσκολεύει τα περιθώρια ελιγμών της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το Κόμμα μας εκφράζει την υποστήριξή του σε μια Κύπρο ενιαία, ανεξάρτητη, σε μια ομοσπονδιακή, διζωνική, δικοινοτική λύση, με μία και μόνη κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα, χωρίς ξένες βάσεις και στρατεύματα, κοινή πατρίδα των Τουρκοκύπριων και Ελληνοκύπριων, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες, εντάσσοντας την πάλη για το Κυπριακό στη γενικότερη πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ενάντια στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις.
7. Η κατάσταση στα Βαλκάνια. Οι σχέσεις της Ελλάδας με ΠΓΔΜ και Αλβανία
Εξαιτίας της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης, η καπιταλιστική κρίση δεν εκδηλώθηκε ταυτόχρονα και δεν είχε τις ίδιες συνέπειες στις Βαλκανικές χώρες.
Αλλωστε Τουρκία κι Αλβανία είχαν βιώσει σημαντική ύφεση τα προηγούμενα χρόνια και τώρα παρουσιάζουν σχετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Βεβαίως η κρίση στην Ελλάδα έχει επηρεάσει σ' έναν βαθμό την Αλβανία, ενώ σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό επηρέασε τη Ρουμανία και την ΠΓΔΜ.
Τις εξελίξεις στην περιοχή σφραγίζει η διεύρυνση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια. Η στρατηγική ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, η πιο άμεση εμπλοκή τους στα ιμπεριαλιστικά σχέδια σηματοδοτεί γενικότερα αρνητικές εξελίξεις για τους λαούς της περιοχής. Ενεργό ρόλο για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής διαδραματίζει και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη λεγόμενη «Ατζέντα 2014», με την οποία επιδιώκεται η ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ έως το 2014.
Σημαντικό ζήτημα που αφορά τις εξελίξεις στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή είναι η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου που συνδέεται με τον ιμπεριαλιστικό σχεδιασμό για το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, την αμερικανο-ΝΑΤΟική επίθεση το 1999 και τις γενικότερες ανακατατάξεις στα Βαλκάνια.
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, το οποίο απεφάνθη τον Ιούλη του 2010 ότι η λεγόμενη «Διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου» δεν παρέβη το Διεθνές Δίκαιο αν και δεν θεωρείται νομικά δεσμευτική, είναι φανερό πως θα αποτελέσει πολύ σοβαρό νομικόπροηγούμενο.
Αποδεικνύεται έτσι πως οι διεθνείς διακρατικοί οργανισμοί και θεσμοί έχουν μετατραπεί από τη μια σε «φύλλο συκής» για την προώθηση των συμφερόντων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, και από την άλλη σε πεδίο αντιπαραθέσεων και προσωρινών συμβιβασμών ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Ετσι το Δικαστήριο της Χάγης ήρθε με την απόφασή του αυτή να «νομιμοποιήσει» τη ΝΑΤΟική πολεμική μηχανή, τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στα Βαλκάνια και βέβαια το αποτέλεσμά του: Το προτεκτοράτο του Κοσσόβου. Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει στην αναγνώρισή του, κυρίως λόγω του Κυπριακού.
7.1. Για τις σχέσεις με την Αλβανία: Η εξέλιξη αυτή ενίσχυσε τον αλβανικό μεγαλοϊδεατισμό, μέσα από το όραμα της «Μεγάλης Αλβανίας», που από τη μια προσβλέπει στην ενσωμάτωση του Κοσσόβου κι από την άλλη εγείρει νέες εδαφικές αξιώσεις σε βάρος της Ελλάδας, της ΠΓΔΜ και της Σερβίας.
Δυστυχώς αυτές οι εθνικιστικές κινήσεις όχι μόνον δεν συναντούν τη σθεναρή αντίσταση του ΚΚ Αλβανίας, αλλά έμμεσα στηρίζονται, δείχνοντας πως αυτό το κόμμα δεν έχει ξεκόψει από λαθεμένες αντιλήψεις που είχε στο παρελθόν διατυπώσει ο Ε. Χότζα.
Ταυτόχρονα το Γενάρη του 2010 το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας αποφάσισε να ακυρώσει τη συμφωνία για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων, η οποία υπεγράφη στα Τίρανα, το 2009, ανάμεσα στην αλβανική και την προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση κάτω απ' την πίεση των ΗΠΑ.
Η ακύρωση έγινε μετά από σφοδρές αντιδράσεις διαφόρων εθνικιστικών οργανώσεων και μερίδας βουλευτών του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που χαρακτήρισαν τη συμφωνία ως «ξεπούλημα της θαλάσσιας ζώνης στην Ελλάδα». Τελικά στο Συνταγματικό Δικαστήριο προσέφυγε το Κόμμα των Αλβανών Σοσιαλιστών.
Στην εξέλιξη αυτή διαφαίνεται και η πίεση της Τουρκίας, αφού η πρόθεση της αστικής τάξης της Τουρκίας ήταν να μην δημιουργηθεί ένα προηγούμενο που να την δυσκολεύσει στις διαπραγματεύσεις της με την αστική τάξη της χώρας μας για το Αιγαίο.
Ταυτόχρονα την ίδια περίοδο η Αγκυρα συνήψε σειρά στρατιωτικών συμφωνιών με τα Τίρανα, μεταξύ άλλων και για τον ελεύθερο ελλιμενισμό, περιπολίες και ασκήσεις του τουρκικού πολεμικού στόλου στα αλβανικά χωρικά ύδατα.
Υπάρχει σε εκκρεμότητα και το θέμα των Τσάμηδων, που τελευταία φορά τέθηκε επίσημα από τον Μπερίσα τον Ιούλη του 2008. Το θέμα είναι σε ύφεση, όμως καθώς αποτελούσε μέρος της στρατηγικής της Τουρκίας για δημιουργία μουσουλμανικού τόξου στα Βαλκάνια, μια ενδεχόμενη ένταση μπορεί να το αναζωπυρώσει. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι οι 2 πιο γνωστές έρευνες διεθνώς για το θέμα έχουν γίνει από το Κέντρο Ερευνας Συγκρούσεων, που ανήκει στη Βρετανική Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία. Υπάρχουν δηλαδή από πίσω και ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες.
Οι κινήσεις αυτές πυροδοτούν τον εθνικισμό στο εσωτερικό της Αλβανίας, καθώς κι ανάλογες εθνικιστικές εξάρσεις στις άλλες χώρες. Είναι χαρακτηριστικό πως ενάντια στην ελληνοαλβανική συμφωνία για τα χωρικά ύδατα τάχθηκαν και εθνικιστικές οργανώσεις στην Ελλάδα, θεωρώντας πως έτσι κλείνει το ζήτημα των εθνικιστικών βλέψεων στην απόσπαση της Βορείου Ηπείρου.
Το ΚΚΕ θεωρεί πως η ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας», ακουμπά στις πλάτες αυτών που την υποδαυλίζουν, δηλαδή των ιμπεριαλιστών, αλλά όπως είναι γνωστό κι από άλλες περιπτώσεις μεγαλοϊδεατισμού και αλυτρωτισμού, μόνον περιπέτειες, τυχοδιωκτισμούς κι αίμα πρόσφεραν στους λαούς της περιοχής μας.
Ούτε ο εργαζόμενος λαός της Αλβανίας, ούτε οι εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανοί μετανάστες, που ζούνε κι εργάζονται στην Ελλάδα κι είναι τμήμα της εργατικής τάξης της χώρας μας, έχουν πραγματικό συμφέρον από αλλαγή των συνόρων, αφού αυτή θα οξύνει τα εθνικιστικά μίση και διαθέσεις, θα δυσχεράνει απ' όλες τις μεριές τη θέση τους στον καθημερινό αγώνα της βιοπάλης, μόνο και μόνο για να μεγαλώσει ο ρόλος της αστικής τάξης της χώρας προέλευσής τους, στον ανταγωνισμό που αυτή έχει με τις υπόλοιπες αστικές τάξεις της περιοχής.
Αντίθετα, συμφέρει εκείνους που, πουλώντας «προστασία» στην περιοχή, θέλουν να επιβάλουν τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα δήθεν ως «το μοναδικό παράγοντα σταθερότητας», με στόχο να αποτρέψουν σχέδια διείσδυσης των ανταγωνιστών τους στην περιοχή.
7.2. Για τις σχέσεις με την ΠΓΔΜ: Συνεχίζονται οι διπλωματικές κινήσεις της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στο θέμα της ΠΓΔΜ για την αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης στο θέμα της ονομασίας ώστε να δικαιολογηθεί η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ που απαιτούν οι ΗΠΑ καθώς και το άνοιγμα του δρόμου για τη σύνδεσή της με την ΕΕ.
Ο αμερικάνικος παράγοντας ενισχύει την παρέμβασή του. Στα τέλη Αυγούστου (παραμονές της αναμενόμενης νέας πρωτοβουλίας Νίμιτς), ο Αμερικανός πρέσβης στα Σκόπια Φίλιπ Ρίκερ δήλωσε ότι η αμερικανική θέση δεν προβλέπει αλλαγή του συνταγματικού ονόματος της «Μακεδονίας», ούτε αλλαγή του Συντάγματος της χώρας και ουσιαστικά υποστηρίζει τη λύση της διπλής ονομασίας με την εξεύρεση «διεθνούς αναφοράς» που θα αντικαταστήσει μόνο το FYROM (όπου, δηλαδή, χρησιμοποιείται σήμερα, ενώ το «Δημοκρατία της Μακεδονίας» θα διατηρηθεί στο εσωτερικό και στις διμερείς σχέσεις των χωρών που έχουν αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ με το συνταγματικό όνομά της).
Ο ισχυρισμός των αστικών κομμάτων της χώρας, πως η ένταξη της Ελλάδας σε ΝΑΤΟ κι ΕΕ είναι τα «διαπραγματευτικά μας όπλα», αποδεικνύεται κι από τα παραπάνω πως είναι αναληθής.
Στην πραγματικότητα αυτά τα «ατού» είναι «δίκοπο μαχαίρι». Κι αυτό γιατί οι δεσμεύσεις που έχει η χώρα στα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών οργανισμών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ οδηγούν σε αύξηση των ευρω-αμερικανικών πιέσεων στην αστική τάξη της χώρας, που μπορεί να αναγκαστεί να κάνει επικίνδυνες υποχωρήσεις.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μοιάζει να προσδοκά στην αύξηση της πίεσης του αλβανικού στοιχείου (που αποτελεί περίπου το 30% του συνολικού πληθυσμού) στις κυβερνητικές δυνάμεις της ΠΓΔΜ.
Πίεση που σαφώς κι έχει αυξηθεί μετά την απόφαση του δικαστηρίου της Χάγης για τη νομιμοποίηση του Κοσσόβου κι έχει ενισχύσει τις τυχοδιωκτικές βλέψεις περί «Μεγάλης Αλβανίας».
Να σημειωθεί πως το 2008 ο σημερινός αρχηγός της ΝΔ, Α. Σαμαράς, ως υπουργός Πολιτισμού της τότε κυβέρνησης, είχε προβλέψει πως σύντομα θα λυθεί το πρόβλημα με την ονομασία των Σκοπίων καθώς η γειτονική χώρα θα διαλυθεί υπέρ μιας μεγαλύτερης Αλβανίας και μιας μεγαλύτερης Βουλγαρίας.
Πρόκειται για ενδείξεις που δείχνουν πως η αστική τάξη της Ελλάδας δεν έχει αντίρρηση να συμμετάσχει στα ιμπεριαλιστικά παιχνίδια στην περιοχή, ακόμη και σ' ένα τόσο επικίνδυνο σενάριο όπως η λεγόμενη «Μεγάλη Αλβανία» ή «Φυσική Αλβανία». Πρόκειται στην κυριολεξία για «παιχνίδι με τη φωτιά».
7.3. Προσπάθεια δημιουργίας μειονοτικού ζητήματος
Ταυτόχρονα κι ενώ οι ελληνικές κυβερνήσεις διακηρύσσουν πως συζητούν μόνον το όνομα της γειτονικής χώρας, στην πραγματικότητα η αστική τάξη της ΠΓΔΜ θέτει με κάθε ευκαιρία ζήτημα αναγνώρισης «μακεδονικής» ταυτότητας και γλώσσας καθώς και ανάλογης «μειονότητας» στις βαλκανικές χώρες.
Πρόκειται για τη συνέχεια της πολιτικής που ακολούθησε η Γιουγκοσλαβία, μετά τη ρήξη του Τίτο με τη Σοβιετική Ενωση, χαρακτηρίζοντας τους κατοίκους του γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας ως χωριστή «μακεδονική» εθνότητα (οι οποίοι ζούσαν, όχι μόνο στο γιουγκοσλαβικό κομμάτι της Μακεδονίας, αλλά και στο ελληνικό και στο βουλγαρικό), κάτι που θα της έδινε το δικαίωμα να διεκδικήσει στο μέλλον ανεξάρτητη εθνική υπόσταση.
Από εκείνη τη στιγμή άρχισε μια προσπάθεια αναδρομικής ερμηνείας όλης της ιστορίας του μακεδονικού χώρου, για να θεμελιωθεί η θεωρία της χωριστής «μακεδονικής» εθνότητας, με χωριστή γλώσσα, καταγωγή και ιστορία.
Ουσιαστικά πρόκειται για συστηματική πλαστογράφηση της Ιστορίας, που μεταφέρθηκε και σε χώρες υποδοχής μεταναστών (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία).
Την πολιτική του Τίτο την ανέχτηκαν οι μετεμφυλιακές ελληνικές κυβερνήσεις και την υπέθαλψαν οι ιμπεριαλιστές, γιατί, μετά τη σύγκρουση με τη Σοβιετική Ενωση, μια τέτοια πολιτική εξυπηρετούσε τα σχέδιά τους για τη δημιουργία προβλημάτων στην περιοχή.
Παρά τα όποια προβλήματα, χωρίς την ιμπεριαλιστική επέμβαση στην περιοχή και το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, δεν ήταν δυνατόν από μόνα τους να αναβιώσουν το παλιό Μακεδονικό ζήτημα, το οποίο, σαν ζήτημα εδαφικών διεκδικήσεων, είχε πάψει να υπάρχει.
Σύμφωνα με τη μαρξιστική αντίληψη «έθνος είναι η ιστορικά διαμορφωμένη σταθερή κοινότητα ανθρώπων, που εμφανίστηκε πάνω στη βάση της κοινότητας της γλώσσας, του εδάφους, της οικονομικής ζωής και της ψυχοσύνθεσης που εκδηλώνεται στην κοινότητα του πολιτισμού».
Με βάση αυτή την αντίληψη δεν υπάρχει γενικά μακεδονικό έθνος. Η Μακεδονία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια μεγάλη γεωγραφική περιφέρεια, όπου ζούνε πολλά έθνη.
Το κυρίαρχο έθνος που υπάρχει στην ΠΓΔΜ δημιουργήθηκε ως τέτοιο μόνον μετά το 2οΠαγκόσμιο Πόλεμο, όταν συνέτρεξαν οι παραπάνω όροι στην Αυτόνομη Δημοκρατία στα πλαίσια της Γιουγκοσλαβίας, ενώ υπάρχουν πολλές αποδείξεις πως μέχρι μια περίοδο ως προσδιορισμός χρησιμοποιούνταν επίθετο που αναφερόταν στη σλαβική καταγωγή (Σλαβομακεδόνας).
7.4. Η θέση του ΚΚΕ για τις σχέσεις με την ΠΓΔΜ: Το ΚΚΕ, χρόνια τώρα, στη βάση αρχών και ενάντια στο κυρίαρχο ρεύμα, υποστήριξε ότι η εμμονή στην ονοματολογία ήταν και είναι επικίνδυνη και αδιέξοδη πολιτική, ότι σε μια διαπραγμάτευση για εξεύρεση κοινώς αποδεκτής λύσης, στην οποία περιλαμβάνεται με οποιονδήποτε τρόπο το όνομα Μακεδονία και όποια παράγωγα, θα πρέπει ρητά να γίνει αποδεκτό μόνο ως γεωγραφικός προσδιορισμός.
Να μπει τέλος στην αλυτρωτική προπαγάνδα, να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση του απαραβίαστου των συνόρων, της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας των δύο χωρών.
Ταυτόχρονα θεωρούμε πως πρέπει να αναπτυχθεί ένα ισχυρό μέτωπο αντιμετώπισης της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του «διαίρει και βασίλευε» στα Βαλκάνια, στα πλαίσια της ανάπτυξης ενός Αντιιμπεριαλιστικού, Αντιμονοπωλιακού κινήματος κατά των αμερικανο-ΝΑΤΟικών επεμβάσεων και των αστικών τάξεων της περιοχής, με κατεύθυνση το σοσιαλισμό, γραμμή πάλης που ενσωματώνει τις ανάγκες των λαών της περιοχής και μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της εργατικής, λαϊκής πάλης.
8. Ο ρόλος των αστικών κυβερνήσεων και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών στην αναμόχλευση και χρησιμοποίηση μειονοτήτων
Η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, αφού ρίχνει «λάδι στη φωτιά» των υπαρκτών και ανύπαρκτων μειονοτικών ζητημάτων, που χρησιμοποιούνται από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για τις επεμβάσεις τους.
Η περιοχή των Βαλκανίων κινδυνεύει να μπει σ' ένα νέο γύρο ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και αιματηρών συγκρούσεων, με το πρόσχημα της «προστασίας» των μειονοτήτων.
Από κύκλους των ΗΠΑ, της ΕΕ και με τα ψηφίσματα στον ΟΑΣΕ προωθείται η ιδέα του λεγόμενου «αυτοπροσδιορισμού». Ομως υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια που προσδιορίζουν σε ποιο έθνος ή σε ποια πληθυσμιακή ομάδα ανήκει κάποιος.
Συχνά από τον αντίπαλο, αλλά κι από διάφορες δυνάμεις, που αυτοπροσδιορίζονται «αριστερές» και «προοδευτικές», γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η λενινιστική αρχή της «αυτοδιάθεσης των εθνών», ακόμη και για τη δικαιολόγηση ολοφάνερων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, όπως είναι η λεγόμενη «ανεξαρτητοποίηση» του Κοσσόβου.
Πρόκειται για εσκεμμένη διαστρέβλωση, με στόχο να προκαλέσει σύγχυση! Καμία σχέση δεν έχει η αντίληψη περί «αυτοπροσδιορισμού» των μειονοτήτων, που λανσάρεται από ΗΠΑ - ΕΕ και στην πράξη «διαφυλάσσει» το ΝΑΤΟ, με τη λενινιστική θέση της «αυτοδιάθεσης των εθνών»!
Σ' αυτούς που μας εγκαλούν πως δήθεν ξεχνάμε τη λενινιστική θέση για την αυτοδιάθεση, απαντάμε με τα λόγια του ίδιου του Λένιν: «Οι διάφορες διεκδικήσεις της δημοκρατίας, μαζί και η αυτοδιάθεση, δεν είναι κάτι το απόλυτο, αλλά ένα "μέρος" του πανδημοκρατικού (σήμερα: πανσοσιαλιστικού) "παγκόσμιου" κινήματος. Μπορεί σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις το μέρος να έρχεται σε αντίθεση με το όλο και τότε πρέπει να απορρίπτεται» (Β. Ι. Λένιν: «Τα αποτελέσματα της συζήτησης για την αυτοδιάθεση». «Απαντα», τ. 30, σελ. 39).
Οι ιμπεριαλιστές έχουν προνοήσει με σκοπιμότητα να ενισχύουν διάφορες μειονοτικές ομάδες, ή άλλες ομάδες πληθυσμού με ιδιαιτερότητες, ή εν ανάγκη ανακαλύπτονται και ιδιαιτερότητες, όπου τους βολεύει (π.χ. κουβέντα δεν γίνεται για τους ρωσόφωνους στις Βαλτικές χώρες), με πρόσχημα τα πολιτιστικά έθιμα, τη διάσωση της γλώσσας και τόσα άλλα.
Μοιάζουν αθώα και δίκαια, και όμως ένα πράγμα υπηρετούν: Να υπάρξουν εφεδρείες που θα παίξουν το ρόλο του προκεχωρημένου φυλακίου, ή θα γίνουν το πρόσχημα για εκβιασμούς ή και νέο μακελειό.
Υπηρεσίες και ειδικοί μηχανισμοί εργάζονται μέχρι και για τη δημιουργία νέων κομμάτων, που τάχα θα ενδιαφέρονται για τα προβλήματα των μεταναστών, ενώ στην πραγματικότητα θα δουλεύουν για την πυροδότηση του εθνικισμού και του σοβινισμού.
Το ευρωδικαστήριο δουλεύει στην ίδια κατεύθυνση με βάση τους εντολείς του.
Η συγκεκριμένη κατάσταση εκφράζεται σε όλες τις χώρες της Βαλκανικής και αποτελεί αντικείμενο σχεδιασμού και από όλες τις αστικές τάξεις της περιοχής, που προσπαθούν ανά περιόδους να προκαλούν οξύνσεις, χρησιμοποιώντας τα μειονοτικά ζητήματα.
Στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, υπάρχει η μουσουλμανική μειονότητα, καθώς και σλαβόφωνοι.
Εδώ και χρόνια γίνεται μια συνειδητή προσπάθεια να διαμορφωθεί μέσα στη μουσουλμανική μειονότητα τουρκική εθνική συνείδηση και σ' ένα τμήμα των Σλαβόφωνων η λεγόμενη «μακεδονική» εθνική συνείδηση.
Η προσπάθεια αυτή έχει ορισμένη επίδραση μεταξύ αυτών των πληθυσμών, εξαιτίας και της πολιτικής διακρίσεων, που ακολουθούσε στο παρελθόν το ελληνικό αστικό κράτος απέναντι στους μουσουλμάνους και στους σλαβόφωνους. Το Κόμμα μας είχε στο παρελθόν, κι εξακολουθεί να αντιπαλεύει διακρίσεις σε βάρος τους, όταν και στο βαθμό που αυτές εμφανίζονται. Ομως, όπως φάνηκε τους δύο προηγούμενους αιώνες, τόσο οι μουσουλμάνοι, όσοι κι οι σλαβόφωνοι στη χώρα μας δεν έχουν ούτε την ίδια καταγωγή, ούτε και ταυτόσημη εθνική συνείδηση.
Οι επιδιώξεις για αναγνώριση «μακεδονικής εθνικής μειονότητας», καθώς και «τουρκικής μειονότητας», όπως επιδιώκουν οι ΗΠΑ κι η ΕΕ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, θα αποτελέσει ένα ακόμα βήμα για την αμφισβήτηση των συνόρων (π.χ. της Συνθήκης της Λωζάνης) και του εδαφικού status στην περιοχή, κάτι άλλωστε, που δεν το κρύβουν εθνικιστικοί κύκλοι σε Τουρκία και ΠΓΔΜ.
Πρόκειται για προσπάθεια που συνειδητά επιδιώκει να δημιουργήσει προβλήματα, στα πλαίσια της πολιτικής του «διαίρει και βασίλευε», της άμβλυνσης του ταξικού κριτηρίου των εργαζομένων της περιοχής.
Το Κόμμα μας θεωρεί πως η βάση της καταπίεσης δεν είναι εθνική, ούτε θρησκευτική ή γλωσσική, αλλά ταξική!
Για το ΚΚΕ είναι ξεκάθαρο ότι πάνω στην ταξική καταπίεση, που είναι αναπόσπαστο στοιχείο της καπιταλιστικής κοινωνίας, αναπτύσσεται και η εθνική, εθνοτική καταπίεση, η καταπίεση μειονοτήτων, ανθρώπων με άλλη καταγωγή, άλλο γλωσσικό ιδίωμα, η φυλετική καταπίεση, η καταπίεση σε βάρος των γυναικών κ.λπ.
Ομως μόνον η κατάργηση της ταξικής καταπίεσης, της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, η κατάργηση της καπιταλιστικής εκμεταλλευτικής κοινωνίας κι η οικοδόμηση της νέας, της σοσιαλιστικής κοινωνίας μπορεί να θέσει τις βάσεις για την κατάργηση και κάθε άλλης καταπίεσης.
Από εδώ προκύπτουν και ιδιαίτερα καθήκοντα για τους λαούς των Βαλκανίων, πρώτα απ' όλα τον ελληνικό, για το αντιπάλεμα της πολιτικής των διακρίσεων κατά των μειονοτήτων και των μεταναστών, για να δυναμώσει η κοινή δράση και να παλέψουμε από καλύτερες θέσεις για την παρεμπόδιση της συμμετοχής των κυβερνήσεων στα ιμπεριαλιστικά σχέδια, να προβληθεί η μεγαλύτερη δυνατή αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές μεθοδεύσεις και στη δημιουργία προτεκτοράτων, να ανατραπούν οι συσχετισμοί δύναμης. Για να μην γίνουν οι λαοί «κλοτσοσκούφι» στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς! Το ΚΚΕ με συνέπεια στηρίζει και θα στηρίξει αμέριστα την παραπέρα ενίσχυση του φιλειρηνικού, αντιΝΑΤΟικού, αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στα Βαλκάνια!
9. Η κατάσταση στο κομμουνιστικό κίνημα της περιοχής
Το κομμουνιστικό κίνημα στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής, στην περιοχή όπου ανήκει η χώρα μας κι επηρεάζεται από τις εξελίξεις, έχει πρωταρχική σημασία για το ΚΚΕ.
Συνειδητοποιώντας αυτή την αναγκαιότητα το Κόμμα μας έχει αναπτύξει σημαντική δράση τις τελευταίες 2 δεκαετίες, κι αποτελεί τον «κινητήριο μοχλό» των περιφερειακών Συναντήσεων τόσο των Βαλκανικών Συναντήσεων των ΚΚ, όσο και των Συναντήσεων των ΚΚ Ανατολικής Μεσογείου, Ερυθράς και Περσικού.
Στο κομμουνιστικό κίνημα της περιοχής επιδρούν απόψεις που προωθούν μια στρεβλή κατανόηση των σχέσεων εξάρτησης κι αλληλεξάρτησης στα πλαίσια της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας, που κατανοείται μονόπλευρα (π.χ. «αποικία», «υποτέλεια»), υποτιμώντας το ρόλο της αστικής τάξης των χωρών τους και των εθνικών κυβερνήσεών τους και των αστικών κομμάτων.
Αλλα σοβαρά ιδεολογικο-πολιτικά ζητήματα στα οποία παρατηρείται μεγάλη σύγχυση είναι ο χαρακτήρας της εποχής μας, αυτά των συμμαχιών, της στάσης απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία, τη λεγόμενη «εθνική αστική τάξη» (και της συμμαχίας μαζί της, ακόμη και με εθνικιστικά σχήματα), τη λογική υποκατάστασης του ΚΚ από τη θολούρα της «αριστεράς», της στάσης απέναντι στην ΕΕ, γενικότερα απέναντι στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και δυνάμεις, της στάσης απέναντι στη Ρωσία, η αντίληψη περί «αποβιομηχάνισης» κ.ά.
Το Ιράκ έδωσε ένα επιπλέον μεγάλο «μάθημα» και στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, που, δυστυχώς, ακόμη δεν έχει αφομοιωθεί. Το μάθημα αυτό διδάσκει πως στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού δεν μπορεί να διαχωρίζονται, ως ενδιάμεσα στάδια, επιμέρους στόχοι των Κομμουνιστικών Κομμάτων από το στρατηγικό τους στόχο, την ανατροπή της αστικής εξουσίας.
Σε αντίθετη περίπτωση, όταν π.χ. η πάλη κατά της κατοχής, για τα δημοκρατικά δικαιώματα κι ελευθερίες, διαχωρίζεται από το στρατηγικό στόχο, όπως έγινε στο Ιράκ, μπορεί να οδηγήσει το ΚΚ ακόμη και στη συνεργασία με τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και στην ενσωμάτωση με το σύστημα.
Αυτό το μεγάλο πολιτικό πρόβλημα της στάσης του Ιρακινού ΚΚ, που στο όνομα της αποκατάστασης της «δημοκρατίας» συνεργάστηκε με τις κατοχικές ΝΑΤΟικές δυνάμεις, εξακολουθεί να ρίχνει τη «σκιά» του, αφού τα περισσότερα ΚΚ της περιοχής εξακολουθούν να διατηρούν διμερείς και πολυμερείς σχέσεις με το Ιρακινό ΚΚ, αντιμετωπίζοντας αυτό το ολίσθημα ως απλό παράπτωμα.
Επιπλέον, ορισμένα κόμματα καταδικάζουν την ένοπλη πάλη και κάνουν λόγο για τη «νόμιμη αντίσταση». Το Κόμμα μας έδωσε μάχη με αυτές τις απόψεις στην Εκτακτη Συνάντηση των ΚΚ (Σεπτέμβρης 2009), υπογραμμίζοντας πως η αντίσταση των λαών στον ιμπεριαλισμό και στην ιμπεριαλιστική κατοχή δεν μπορεί να χωρίζεται σε «νόμιμη» και «παράνομη».
Δεν υπάρχει «παράνομη» αντίσταση. Οι λαοί έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν στην πάλη τους με τον ιμπεριαλισμό όλες τις μορφές, συμπεριλαμβανομένου του ένοπλου μαζικού αγώνα.
Στην περιοχή είναι έντονες οι συγχύσεις για το χαρακτήρα της εποχής μας, τα ενδιάμεσα στάδια, αυταπάτες για το ρόλο της ΕΕ, της διεθνούς σοσιαλδημοκρατίας και της λεγόμενης «αριστεράς», των ΜΚΟ, του «Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς» (ΚΕΑ), που είναι φορέας στήριξης της στρατηγικής του κεφαλαίου, υπερασπιστής της ιμπεριαλιστικής ΕΕ, παράγοντας ενίσχυσης του αντικομμουνισμού. Στην περιοχή παρεμβαίνουν με άμεση χρηματοδότηση διάφορων πρωτοβουλιών, φορείς της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού.
Σ' αυτές τις συνθήκες απαιτείται πιο έντονα να αντιμετωπιστούν απόψεις:
- Που έχουν συγχύσεις για το χαρακτήρα της επανάστασης και προβάλλουν τη λογική των σταδίων και του εφικτού.
- Τα ιδεολογήματα που συνιστούν απομάκρυνση από τη λενινιστική αντίληψη για τον ιμπεριαλισμό και τη στάση απέναντι στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και διακρατικούς οργανισμούς.
- Που αποσπούν την οικονομία από την πολιτική, υποτιμούν το ρόλο της αστικής τάξης της χώρας τους και προβάλλουν το ζήτημα της «εξάρτησης», του διαχωρισμού της αστικής τάξης σε «εθνική» και «ξενόδουλη», «παραγωγική» και «μεταπρατική» κ.ά., σπέρνοντας αυταπάτες για ανάλογες συμμαχίες με τμήματα της αστικής τάξης και φιλολαϊκές λύσεις στα πλαίσια του συστήματος.
- Που καλλιεργούν κλίμα συνεργασίας με τη σοσιαλδημοκρατία και την κεντροαριστερά.
- Που υποστηρίζουν το λεγόμενο «ειρηνικό δρόμο», την ιμπεριαλιστική επιχειρηματολογία των τελευταίων 20 χρόνων περί «τρομοκρατίας» και αφορίζουν την ένοπλη πάλη.
- Που καλλιεργούν κοινοβουλευτικές αυταπάτες και υποστηρίζουν μια καλύτερη διαχείριση του συστήματος.
- Που απορρίπτουν τις κατακτήσεις και ολόκληρη την εμπειρία του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε, συμμετέχοντας στην αντικομμουνιστική εκστρατεία με αιχμή τον «αντισταλινισμό», αλλά και γενικότερα προβάλλοντας αντισοβιετισμό.
- Που δείχνουν έλλειψη προσανατολισμού και ταξικής κατεύθυνσης στο εργατικό κίνημα.
- Που προβάλλουν τη λαθεμένη αντίληψη ότι ξεπεράστηκε η πάλη σε εθνικό επίπεδο, παραιτούνται από τον προλεταριακό διεθνισμό και ψάχνουν το λεγόμενο «νέο διεθνισμό».
Το Κόμμα μας απαιτείται να συνεχίσει τις συστηματικές προσπάθειες και πρωτοβουλίες συντονισμού των ΚΚ στην περιοχή μας.
ΦΛΕΒΑΡΗΣ 2011
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚE |